Het zevenblad of tuinmansverdriet is mooi en lekker
Zevenblad of tuinmansverdriet. Eenmaal zevenblad in de tuin kost het veel werk en doorzettingsvermogen om het kwijt te raken. Het zevenblad is een echte woekeraar en verdringt de andere tuinplanten. Kleine ondergrondse worteluitlopers zitten tussen de wortels van hagen en andere vaste planten. Een tuinliefhebbers is het zevenblad liever kwijt dan rijk. Maar het zevenblad heeft ook goede kanten. Het is gezond en werkt genezend, bruikbaar in de keuken en een mooie schermbloemige. Een beheersbaar plekje in de tuin waar het zevenblad kan groeien is dan ideaal. Het zevenblad kan vervolgens gebruikt worden bij diverse gerechten.
Zevenblad
Zevenblad (Aegopodium podagraria) tuinmansverdriet of hanenpoot is een vaste plant en hoort bij de schermbloemenfamilie (Umbelliferae of Apiaceae). Een vaste plant sterft in de winter bovengronds af en in het voorjaar geven wortels of knollen nieuwe uitlopers. Zevenblad groeit op beschaduwde plekken in tuinen, heggen, akkerranden, wegbermen en op vochtige en bemeste grond. Bijna overal in Europa is het zevenblad te vinden. Het is, net als fluitenkruid, een van de meest voorkomende planten uit de schermbloemenfamilie. De bloemen van het zevenblad en het fluitenkruid lijken ook veel op elkaar. Het zevenblad is snel te determineren van het fluitenkruid door de bladeren.
Beschrijving zevenblad
Aan de bladeren heeft het zevenblad de naam te danken. Het zijn er namelijk zeven. Drie blaadjes bovenaan, het driedelige topblad, en tweemaal twee bladeren onderaan met elke twee bladeren (de tweedelige deelblaadjes). Ze hebben een bladsteel die met een buikige schede om de stengel zit. De zeven bladeren zitten vooral onderaan de steel en hoger aan de stengel zijn de bladeren vaak vijftallig. De bladeren zijn eirond of langwerpig eirond, en ongelijk gezaagd. De stengel van het zevenblad is hol en gegroefd en kan een hoogte bereiken van 70 tot 90 centimeter. Het zevenblad hoort bij de schermbloemenfamilie.
Een familie waar de bloeiwijze bestaat uit meerdere bloemstelen die uit één punt ontspringen en elke bloemsteel heeft 10 tot 15 ragfijne prachtig witte, tot soms enigszins met roze zweem, mini bloemetjes. Al deze mini bloemetjes, die eind mei tot juli bloeien uit de 10 tot 20 schermen, geven samen het geheel van een schermbloemige. Elk afzonderlijk bloemetje geeft een eivormig vruchtje met ribbels. De tweedelige splitvrucht bevat in de ronde vruchtdeeltjes het zaad. Maar zevenblad vermeerdert zich nauwelijks via het zaad.
Het wortelgestel
De vermeerdering van het zevenblad gaat razendsnel door de ondergrondse worteluitlopers. Diep in de grond heeft het zevenblad een horizontaal lopende wortelstok of rhizoma. Het eind hiervan buigt vaak omhoog en vormt een nieuwe plant. De wortelstokken hebben knopen (ogen) en op elke knoop kan eveneens een nieuwe plant gevormd worden. De vermeerdering van het zevenblad gebeurt hoofdzakelijk door de wortelstokken. Zelfs een klein stukje van de wortels kan voor nieuw zevenblad zorgen. Het grote verdriet van de tuinman. Het verwijderen in een tuin of moestuin is een moeilijk karweitje.
Hoe te verwijderen?
Niet altijd is het wenselijk dat een siertuin wordt overwoekerd door het zevenblad. Hoe mooi de ragfijne bloemen ook zijn, graag iets minder en graag beheersbaar. Hoe dit aan te pakken op een milieuvriendelijke manier?
Uitgraven met een tuinschepje
Wanneer de grond droog is schep je droge grond met een tuinschepje losser. Al snel zijn de witte ondergrondse wortels en uitlopers zichtbaar. Trek ze voorzichtig uit de grond. Volg met de vingers de wortels om zoveel mogelijk te verwijderen. Want wanneer de wortels kapot knappen is de mogelijkheid erg groot dat er wederom een nieuwe plant komt.
Natuurlijke barrière
Wanneer in een stuk van de tuin het zevenblad welig tiert en het andere stuk tuin niet is er de mogelijkheid om een ondoordringbare barrière te maken diep in de grond.
Voer voor kippen
Kippen zijn dol op de wortel en het blad van het zevenblad. Is er de mogelijkheid om scharrelkippen te houden? Doen. De beloning van de kippen zijn: heerlijke scharreleieren.
Bekalken
Zevenblad groeit het liefst in vochtige en bemeste grond. Zuurachtig dus. Haal het zure weg door de grond te bekalken. Weet wel wat het doet met de andere planten. Op den duur verdwijnt het zevenblad.
Zevenblad is gezond
Elke plant, die constant van zijn bladgroen beroofd wordt, raakt op den duur uitgeput en zal afsterven. Pluk dus het zevenblad en gebruik het in de keuken. Zevenblad is eetbaar, gezond, en geneeskrachtig. Een gezonde groente met veel vitamine C, calcium, magnesium, kalium, en kiezelzuur. De geneeskracht is al sinds de middeleeuwen bekend. Als kruid is zevenblad ontstekingsremmend, en als aftreksels kalmerend op insectenbeten en brandwonden.
Zevenblad in de keuken
Zevenblad smaakt gedroogd naar peterselie en kan peterselie ook vervangen in gerechten. Zevenblad is te bereiden als spinazie, in soep, salades en stoofschotels. Of in een pastagerecht zoals:
Macaroni met zevenbladsaus
- Je hebt nodig voor 4 personen:
- 400 gr. macaroni;
- 250 gr. gehakt (de vegetariër kan een vleesvervanger gebruiken of gewoon weg laten);
- Grote pan vers zevenblad (in de ochtend geplukt);
- ui;
- 250 gram champignons;
- beker crème fraîche;
- ½ bakje kruidenroomkaas;
- zout en peper.
Bereidingswijze
Spoel het zevenblad schoon zet op het vuur tot het slinkt. Rul eventueel het gehakt met de ui of fruit de ui zonder gehakt en voeg de gesneden champignons toe. Kook de macaroni tot gewenste gaarheid. Meng een deel van de crème fraiche door het geslonken zevenblad en pureer dit met een staafmixer. Meng dan het gepureerde zevenblad, de rest van de crème fraiche en de roomkaas door de gehaktmassa of ui met champignons en breng op smaak naar believen, met zout en peper.
Zevenbladthee
Je hebt nodig:
- 30 gr. vers zevenblad of 20 gr. gedroogd zevenblad en
- 6 deciliter water
Snijd het blad van het zevenblad fijn en kook het water 10 minuten met de fijn gesneden bladeren erin. Zeef vervolgens het water en maak het op smaak met honing.
Beheersbaar
In een grote kuip of cementbak is het zevenkruid beheersbaar. Om het beheersbaar te houden is het raadzaam om delen van het zevenblad niet op de composthoop te gooien.