Darwin en de Evolutietheorie

Evolutie is een onderwerp dat mensen al heel lang bezighoud, en nog steeds worden er allerlei ontdekkingen gedaan. Over veel dingen is men het ook nog niet helemaal eens, bijvoorbeeld over de oorsprong van het leven. Kortom, een zeer actueel onderwerp, eigenlijk een onderwerp dat sinds Darwin actueel is geweest.

Darwin

Charles Darwin voer in 1831 mee met de 30 meter lange driemaster de Beagle. Hij had hier geen echte functie, maar was vooral meegegaan om de kapitein gezelschap te houden, die liever met een beschaafde man wilde praten dan met de matrozen. Voor de reis was Darwin al gestopt met zijn studie medicijnen, hij wilde later liever plattelandsdominee worden. Tijdens de 5 jaar lange bootreis heeft hij veel ideeën opgedaan over de evolutie. Hij werd geïnspireerd door het boek “Principles of Geology” geschreven door Charles Lyell. In dit boek werd bewezen dat de aarde al duizenden jaren aan het veranderen was, als belangrijkste bewijs nam hij de tempel van Serapis in Italië. De donkere randen boven in de pilaren zijn ooit doorboord door weekdieren, wat dus betekent dat die plek onder water heeft gestaan en weer boven water kwam.

Zijn evolutietheorie is ontstaan op de Galapagos eilanden, maar pas 2 jaar later dacht hij verder na over wat hij daar had gezien. Hij had hier vogels gevangen met verschillende typen snavels, bijvoorbeeld grote snavels om harde zaden te kraken en snavels in de vorm van een pincet om kleine zaden makkelijk op te pakken.

Vier maanden nadat Darwin terug was gekomen van zijn bootreis onderzocht hij de gevangen vogels verder. Het bleken allemaal verschillende typen vinken te zijn, in plaats van merels, vinken en winterkoningen, zoals hij eerst dacht. Maar de vogels leefden dicht bij elkaar. Waarom zouden er zoveel verschillende vogels op gelijksoortige eilanden zijn? Misschien waren oorspronkelijke vinken veranderd in nieuwe soorten, aangepast aan hun voedsel en omgeving. De eilanden zijn immers veel veranderd door bijvoorbeeld vulkaanuitbarstingen. De vogels met de grootste snavels zouden de grootste overlevingskans hebben op eilanden waar vooral harde zaden zijn, waardoor ze ook de grootste kans hebben om zich voort te planten. Zijn nakomelingen zouden ook een grote snavel krijgen, doordat de grote van de snavel erfelijk is. Die nakomelingen hebben ook en vergrote overlevingskans enz.

Toen er in 1977 een grote droogte op de Galapagos eilanden was, stierven ruim 1000 van de 1200 vinken. De vinken met de grootste snavel overleefden doordat zij zaden konden eten die hun soortgenoten niet op konden eten. Een jaar daarna had de tweede generatie vogels gemiddeld grotere snavels, doordat alleen de vogels met grote snavels zich voort konden planten. Dit heet natuurlijke selectie.

Seksuele selectie

De keuze van het vrouwtje speelt ook een grote rol in de evolutie. Het bekendste voorbeeld is dat van de pauwen. De lange staart van de mannetjespauwen zit alleen maar in de weg als ze willen vluchten voor roofdieren en heeft eigenlijk geen nut. De enorme staarten van de pauwen zouden daardoor zo weg geëvolueerd moeten zijn. Pauwen met kleine staarten hebben dan de kleinste kans om gepakt te worden door een roofdier en zou zich zo eerder voort kunnen planten en hun gunstige genen door te geven. Maar de vrouwtjes willen zich het liefst voortplanten met mannetjes die mooie, grote staarten hebben.

Een mannetje met minder dan 130 ogen in zijn staart paart haast nooit. De mannetjes met de grootste staarten planten zich voort, hun genen worden doorgegeven en hun nakomelingen hebben ook weer grote staarten. Zo zijn ook de rode kammen bij hanen ontstaan.

Het belang van nakomelingen

Het belangrijkste doel in het leven van een dier is het krijgen van nakomelingen. Door evolutie worden dieren aangepast om de grootste kans te krijgen om zich voort te planten. De geweien van herten zijn een voorbeeld van zo’n aanpassing. Herten hebben waarschijnlijk niet altijd zo’n gewei gehad. Eerst vochten de mannetjes om te kunnen paren met een vrouwtje, en hadden de herten met harde knobbels in hun schedel de grootste kans om te winnen van een ander hert. Door het doorgeven van de genen zijn de knobbels na duizenden jaren door hun hoofdhuid heengegaan en zijn het uiteindelijk geweien geworden, om zichzelf de grootste kans te geven om zichzelf te kunnen voortplanten.

Het paringsritueel van de roodrugspin is een van de meest extreme voorbeelden van wat een dier overheeft voor nakomelingen. Eerst gaat het mannetje aan het web van het vrouwtje plukken, en zendt hij een soort liefdeslied naar haar toe. Dit liefdeslied kan wel uren duren. Als het mannetje goed genoeg is gaat hij voor het vrouwtje staan, dat wel 100 keer zo zwaar is als hijzelf. Voor elk ander dier zou die positie een onmiddellijke dood betekenen, want de spin is net zo giftig als haar familielid, de zwarte weduwe. De mannetjesspin kruipt over haar buik heen en begint zaad in het vrouwtje te pompen. Opeens zet hij zich dan af om tussen de kaken van zijn lieftallige partner terecht te komen. Het vrouwtje gaat rustig op hem zitten kauwen terwijl hij nog steeds zaad in haar lichaam pompt.

Als hij zich na een tijdje heeft losgeworsteld gaat hij zich op een paar centimeter van het vrouwtje minutenlang zitten wassen.
Daarna gaat hij weer zaad in haar zitten pompen terwijl hij van binnenuit aan het verteren is door het gif van zijn vrouwtje. Opnieuw zet hij zich af en begint het vrouwtje nog ietsje harder op zijn appetijtelijke lichaam te kauwen. Deze tweede keer tussen de kaken van zijn vrouwtje overleeft hij helaas niet. Dit hele ritueel duurt erg lang en hij is in totaal maar liefst 25 minuten lang zaad in het vrouwtje aan het pompen. Een derde van de spinnen overleeft dit echter wel, maar na het paren worden ze altijd steriel en kunnen zich dus nooit meer voortplanten. Het paren duurt bij die mannetjes korter, 11 minuten. Het voorrecht om 2 keer zoveel eitjes te kunnen bevruchten is de spin meer waard dan zijn leven.