Water in Israël: vechten om elke druppel water

Israël bevindt zich aan de rand van de woestijn. Daardoor vormt het tekort aan water een belangrijk probleem voor Israël. De neerslag is onregelmatig en ongelijk over het land verdeeld. In het noorden valt meestal voldoende neerslag (700-750 mm), maar in het zuiden (10-18 mm) is het vaak onvoldoende. Droogte heeft zijn invloed op de Israëlische economie (landbouw). In Israël wordt anno 2023 hard gewerkt om het watertekort aan te pakken. Er worden allerlei technologische snufjes bedacht om meer water te verkrijgen. Tegenwoordig is er voldoende water omdat veel ontzilt water gebruikt wordt. In Israël speelt het Joodse geloof ook een belangrijke rol. Joden bidden voor het begin van het regenseizoen om regen. Ook staat in de Tora dat Joden in Israël met droogte gestraft worden door G'd wanneer zij zich zondig gedragen. Rabbijnen roepen de Joodse bevolking van het land dan ook op om boete te doen d.m.v. vasten in perioden dat Israël getroffen wordt door droogte. Foto hierboven de Banias op de Golan

• Israëls waterbronnen
• Regen en irrigatie
• Het nationale watertransportsysteem
• Israël haalt water uit dauw; 'nieuw' middel tegen watertekort
• Watertechnologie industrie in Israël bloeit
• Kan je kraanwater in Israël veilig drinken?

Israëls waterbronnen

De kustwater aquifer

De kustwater aquifer strekt zich uit langs de kustlijn van de Middellandse Zee, vanuit Caesarea in zuidelijke richting. Het water in deze ondergrondse watervoerende laag wordt opgeslagen op het land dat bestaat uit zand, zandsteen of grind. Het water in de kustwater aquifer wordt om twee redenen extreem blootgesteld aan vervuiling: a) de kustwatervoerende laag bevindt zich onder het dichtstbevolkte gebied in Israël; b) er zijn veel nederzettingen, fabrieken, krachtcentrales, vuilstortplaatsen en landbouwvelden erboven. Al deze factoren produceren vervuilende stoffen die in het ondergrondse water stromen of sijpelen. Bovendien zorgt het overpompen van ondergronds water uit de kustwatervoorziening ervoor dat zeewater de watervoerende laag binnendringt en verzilting van het ondergrondse water veroorzaakt. In het gebied zijn veel putten gesloten vanwege vervuiling en verzilting van ondergronds water.

De berg aquifer

De berg aquifer strekt zich uit als een ondergronds meer in het gebied van de bergen en de uitlopers van Zichron Yaakov in het noorden tot Be'er Sheva in het zuiden. De kwaliteit van het ondergrondse water in de watervoerende laag van de berg is beter dan die van de kustwater aquifer, maar het is ook blootgesteld aan vervuiling, omdat dit gebied voornamelijk bestaat uit ernstig gebarsten en hol rotsachtig land. Water dringt door in de watervoerende laag, maar verontreinigende stoffen doen dit ook, die zich snel binnenin verspreiden.

Oppervlaktewaterbronnen

Het belangrijkste reservoir van oppervlaktewater in Israël is het meer Kinneret (Meer van Galilea). Water wordt uit de Kinneret gepompt en via het nationale transportbedrijf door het land verspreid. Er zijn andere bronnen van oppervlaktewater - bronnen, rivieren, meren en overstromingswater - maar Israël is eigenlijk extreem arm aan bronnen van oppervlaktewater. Het heeft geen grote rivieren en de meeste zijn afwisselend en volledig droog het hele jaar door. Bovendien zijn sommige rivieren die ooit schoon water hadden, opgedroogd tijdens de droogte, terwijl andere vervuild zijn en niet langer als bron van water kunnen dienen. De Jordaan (Jarden in het Hebreeuws) is de grootste rivier in Israël. Het vormt een belangrijk waterbron. De Jordaan is afhankelijk van water uit de Banyas, Dan en Hasbani. De rivier is 252 kilometer lang en stroomt van 700 meter hoogte naar de Dode Zee 400 meter beneden de zeespiegel. Het is geen grote rivier maar vanwege de regen zwelt hij in de winter. De Jordaan voedt het Meer van Galilea. Andere rivieren zijn: de Yarkon, Kisjon, Na'aman, Taniniem, Alexander en Ga'aton. Ze monden allemaal uit in de Middellandse Zee.

Meer van Galilea

Het Meer van Galilea is het laagste zoetwaterareaal ter wereld, op 231 meter onder de zeespiegel en op het laagste punt 46 meter diep. Het biedt een kwart van het water van Israël. De oppervlakte bedraagt 165 km². Het bevat ongeveer 4 miljard m³ zoetwater afkomstig uit de Jordaan en ondergrondse bronnen. Een groot probleem vormt de verdamping van een grote hoeveelheid water. Hierdoor zakt het waterpeil langzaam. Daarom probeert men uitdroging van deze belangrijke waterbron tegen te gaan. Een eeuw geleden woonden er 20.000 mensen in het gebied van de Kinneret, maar anno 2019 is de bevolking ongeveer 300.000 en is het niveau van vervuiling in de Kinneret daarom aanzienlijk gestegen. Tijdens de vijf maanden van de Israëlische zomer bezoeken ongeveer twee miljoen vakantiegangers de Kinneret. In 1988 steeg het niveau van de Kinneret met slechts 28 centimeter gedurende het winterseizoen - de kleinste stijging in de geschiedenis van Israël. In 2001 bereikte het niveau van de Kinneret de laagste ooit en de uitdrukking 'de zwarte lijn' werd bedacht. Het waterpeil in de Kinneret daalde sindsdien voortdurend tot december 2008, waarna er zeer geringe stijgingen waren van de zwarte lijn als gevolg van intermitterende regenbuien. Al met al staat het waterniveau echter nog steeds aanzienlijk onder de onderste rode lijn. Op zijn huidige niveau (december 2017) van -214,38 meter, 1,38 meter van de onderste rode lijn en 5,58 meter verwijderd van zijn maximale capaciteit, is het waterniveau van de Kinneret het laagst in negen jaar. De meteorologische dienst van Israël heeft in 2017 voorspeld dat Israël voor een nieuwe droge winter staat - de vijfde op rij. In september-november 2017 ontving Israël slechts 45% van zijn gemiddelde regenval.

Het Waterschap moet een belangrijk besluit nemen na overleg met de Operations Commission over hoeveel water er vanaf het Kinneret moet worden gepompt gedurende het jaar, rekening houdend met de situatie van de kust- en bergwatervoerende lagen. Deze beslissing zal uiteraard van invloed zijn op het totale beheer van de Israëlische watereconomie, waarbij bezuinigingen, particuliere irrigatie en de kosten van water voor de consument worden bepaald.

Regen en irrigatie

Omdat er weinig regen valt en ook nog eens voornamelijk in het noorden, is irrigatie een onmisbaar deel geworden van de Israëlische landbouw. Tegenwoordig wordt meer dan 200.000 ha. cultuurgrond geïrrigeerd. Meer dan driekwart van het totale waterverbruik in Israël wordt door de landbouw gebruikt. Het jaarlijks verbruik is ongeveer 2 miljoen m³ en exploiteert hiervoor 93% van de in het land aanwezige waterreserves die zich voornamelijk in het noorden van het land bevinden. Er zijn echter aanwijzingen dat ook diep onder de Negev waterbronnen aanwezig zijn.

Het nationale watertransportsysteem

Sinds 1955 bestaat de Waterwet. Die bepaalt dat het water in handen van de Israëlische staat gesteld wordt. Een watercommissaris is bevoegd om het water zo efficiënt mogelijk te exploiteren. Jaarlijks wordt 1,5 miljard m³ water getransporteerd. Dit water is afkomstig uit de Boven-Jordaan en de zijtakken van deze rivier, uit het Meer van Galilea en de Beth Shean bronnen. Bovendien wordt er grondwater uit de kuststreken en uit de heuvels aan de voet van de grote bergen vervoerd, evenals uit de heuvels die zich in Galilea en in de Jisraeel-vallei bevinden. Het water wordt over een afstand van 130 kilometer vervoerd. De pijpleiding naar de Negev is één van de belangrijkste onderdelen van Israëls waterplan. Zo wordt de Negev van water voorzien en wordt de woestijn teruggedrongen en verkrijgt Israël meer cultuurgrond.

Eilat en het gehele zuidelijke gebied van Israël ontvangen water van een grote meer-fasen-distillatiecentrale. Belangrijk zijn ook de ontziltingsprojecten zoals het project dat in Eilat is uitgevoerd.

Zowel de irrigatie als de ontziltingsprojecten leveren een zeer waardevolle bijdrage aan de Israëlische economie en de opbouw van het land. Tegenwoordig is er voldoende water omdat veel ontzilt water gebruikt wordt. Toch heeft Israël anno maart 2018 een tekort van 2,5 miljard kubieke meter water. Ondanks het feit dat Israël de laatste jaren nauwelijks water uit de Kinneret heeft gepompt, blijft het waterpeil dalen, waardoor het zoutgehalte stijgt. In februari 2018 bereikten de chlorideniveaus 307 milligram per liter. Omdat het meeste water in Israël ontzout is, zal de droogte naar verwachting geen invloed hebben op individuele huishoudens. De droogte heeft echter ernstige gevolgen voor de landbouw, de natuur en het milieu en de Water Autoriteit wees erop dat de richtlijnen kunnen veranderen als de komende winter ook droog is.

Israël haalt water uit dauw; 'nieuw' middel tegen watertekort

De Israëlische maatschappij Tal-Ya Water Technologieën lanceert sinds mei 2009 een techniek om dauw uit de lucht te halen voor het bewateren van gewassen. Helemaal nieuw is het idee niet. De oude Israëlieten gebruikten vroeger stenen om dauw uit de lucht te verzamelen. De methode heeft een aantal ecologische voordelen die verder gaan dat waterbesparing.

Getand blad dat dauw opvangt

Voor ongeveer $1 per plant, een vierkant getand blad gemaakt van speciaal plastic samengesteld zit direct boven de grond. Het herbruikbare blad wordt voorzien van een gat in het midden zodat een plant er door kan groeien. Men gebruikt herbruikbaar plastic met UV-filters en een kalksteen toevoeging, zodat de bladen van Tal Ya niet afbreken door de zon of na de toepassing van pesticiden of kunstmest.

Dauwvorming

Een aluminium toevoeging helpt de bladen (ongeveer 70 bij 70 cm voor een peperplant) te reageren op verschuivingen in temperatuur tussen dag en nacht. Wanneer er een verandering van 12 graden plaatsvindt vormt zich dauw op de oppervlakte van het Tal Ya blad, welke de dauw en condensatie meteen naar de plant en de wortels kanaliseert.

Het blad wordt ook voor bomen gebruikt.

Onkruid uit onkruid, gebruikt minder water en kunstmest

Het gebruik van dit systeem heeft een aantal voordelen:

• Boeren hoeven zich geen zorgen te maken om onkruid, omdat het blad de zon blokkeert en het onkruid zo geen wortel kan schieten;
• Boeren hebben minder water nodig en vervolgens ook minder kunstmest;
• Minder kunstmest en pesticiden betekent minder grondwatervervuiling.

50% waterbesparing

Speciale secties van het blad maken ruimte voor irrigatie en water bevoorrading. Volgens uitgevoerde veldstudies door het Ministerie van Landbouw in Israël kan 50% van het geïrrigeerde water bespaard worden wanneer het Tal Ya systeem wordt gebruikt. De verzameling van de dauw begint 's nachts.

Bescherming tegen extreme temperatuursverandering

Water van dauw en condensatie is in feite gedestilleerd water. Wanneer dit aan de grond wordt toegevoegd verlicht het zoutgehalte van de irrigatie. Het blad beschermt ook tegen extreme verschuivingen van de temperatuur in landen zoals Canada en de VS waar in het vroege en late seizoen vorst soms schade kan toebrengen aan de gewassen.

Hoeveelheid water afhankelijk van luchtvochtigheid, temperatuur en neerslag

De hoeveelheid water dat verzameld wordt hangt natuurlijk af van de locatie. Er moet rekening gehouden worden met luchtvochtigheid, temperatuur en neerslag.

Tal Ya ontwikkeld door de Hebreeuwse Universiteit

Tal Ya, dat 'Gods dauw' betekent, werd vier jaar geleden opgericht in het dorp Gan Yoshiya. Later werd het verder ontwikkeld aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem, het Ministerie van Landbouw, het Volcani instituut en de Ben Goerion Universiteit.

Watertechnologie industrie in Israël bloeit

Dankzij Israëls watertekort en de noodzaak daar oplossingen voor te vinden is de watertechnologie industrie booming business geworden in Israël. Eind 2013 werden de exportcijfers bekend van de watertechnologie industrie in Israël. Er werd in 2012 voor zo'n 2 miljard dollar geëxporteerd. In een periode van zes jaar tijd is dat een stijging van 170%. Voor 2013 zien de cijfers er nog beter uit: 2,2 miljard dollars. In november 2013 werd bekend dat Israël zelfs mogelijke een wateroverschot vreest dankzij de ontziltingsfabrieken en de natte winter in 2012. Indien de winter van 2013 en 2014 weer zo nat is zal het Meer van Galilea overstromen indien er niet voldoende water wordt weggepompt. Water is voor Israël een zegen geworden.

Veel geld te verdienen met water

Anno 2016 wordt er in de hele wereld ruim 700 miljard dollars aan water verdiend. En dat wordt met het groeien van de wereldbevolking (in 2030 naar verwachting 8,3 miljard mensen op aarde) alleen maar meer in de toekomst. Het gaat hierbij vooral om het verbeteren van de water infrastructuur in werelddelen zoals Latijns Amerika, het Verre Oosten en Afrika. Israël speelt handig in op deze snel groeiende economie. De water industrie is een belangrijke pijler geworden van de Israëlische economie. Anno 2016 zijn zo'n 280 Israëlische bedrijven die zich met water bezighouden. Meer dan de helft (150) export ook water technologie. Er zijn 20 bedrijven die de helft van de water export voor hun rekening nemen.

Israëlische bedrijven die zich bezighouden met watertechnologie

Zoals gezegd bloeit de Israëlische water technologie industrie. Deze houdt zich bezig met druppel irrigatie, water recycling, drooglegging, het hergebruik van afvalwater en ontzilting. Sommigen noemen Israël het Silicon Valley van de water technologie. Steeds meer landen waar sprake is van een watertekort doen een beroep op de Israëlische expertise.

Israel21c heeft in 2010 een top tien samengesteld van meest succesvolle water bedrijven in Israël. Zij zorgen ervoor dat Israël heel veel geld verdient aan water technologie. In 2008 was dat nog 1,4 miljard dollar in export en in 2012 inmiddels al 2 miljard dollars.

Mekorot
Mekorot is Israëls nationale watermaatschappij in handen van de overheid. Dit bedrijf zorgt al voor ruim 70 jaar voor water in heel het land. In 2012 ligt dat op 90%. Mekorot houdt zich bezig met ontzilting van water, drooglegging van gebieden, water project techniek, 'cloud seeding', water veiligheid en water kwaliteit. EMS Mekorot Projecten zoekt oplossingen in water werk planning, installatie, testen, rioolwaterzuivering, ontzilting, etc. Mekorot Ontwikkeling en Onderneming biedt water-oplossingen in het ontwerp, haalbaarheidsstudies, project management, en de bouw, exploitatie en onderhoud van installaties voor behandeling. Mekorot werkt ook samen met een bedrijf in Californië voor het zoeken van oplossingen voor ontzilting in het zuiden van Californië

Netafim
Netafim is de uitvinder van druppelirrigatie, één van de belangrijkste agrotechnologische ontwikkelingen. Het bedrijf zoekt ook naar duurzame oplossingen om biobrandstof gewassen meer efficiënt te laten groeien.

Arad Group
Arad Group is een bedrijf in handen van een kibboets en is gespecialiseerd in het ontwerp, ontwikkeling en fabricatie van precisie watermeters voor huishoudelijk gebruik, waterwerken, irrigatie en waterbeheer bedrijven over de hele wereld.

IDE Technologies
IDE-Technologies is een wereldleider op het gebied van ontziltingstechnologie. Ze hebben ruim 400 ontziltingsfabrieken over de hele wereld gebouwd, zoals in Ashkelon, Hadera en Soreq. Momenteel houdt het bedrijf zich ook bezig met het verwerken van afvalwater, hitte pompen en het maken van ijs- en sneeuwmachines. Het bedrijf was oorspronkelijk een overheidsbedrijf maar is nu in handen van Israel Chemical en de Delek Group.

Tahal Consulting Engineers
Dit is Israëls grootste bedrijf van waterbouwkunde consultants en staat aan de top van de wereld. Het bedrijf specialiseert zich in waterbron management, agrarische ontwikkeling, riolering en sanering, milieubescherming, wegen en snelwegen, waterbouwkunde, industrieparken, etc.

Amiad Filtration Systems
Amiad specialiseert zich in drinkwater filtering zonder chemicaliën en geen polymeren in een efficiënt proces. Het is overal ter wereld actief. Het biedt ook speciale oplossingen voor offshore-installaties en de auto-industrie.

Bermad
Bermad specialiseert zich in leidingen, kleppen en hoe ze te controleren. Het biedt oplossingen voor de controle en het management van watervoorraden gebaseerd op controle-kleppen technologie. De activiteiten zijn inclusief druppelirrigatie technologie, sprinklers, micro-jets en kassen irrigatie alsook gereedschappen voor commerciële irrigatie behoeften. Bij de Olympische Spelen van 2006 heeft het sneeuw gemaakt.

Arkal
Arkal houdt zich bezig met het schoonmaken en filteren van water. Het is actief in plastic fabrieken en aquacultuur en visindustrie. Ook verschaft het sprinklers voor effectieve irrigatie.

Global Environmental Solutions (GES)
GES ontwerpt water en afvalwater fabrieken en bouwt ze ook voor industriegebieden, steden en landbouw.

Miya
Shari-Arison-Miya heeft als doel om het probleem aan te pakken van verlies van water in stedelijke gebieden in de wereld. Het gaat vooral om het aanpakken van lekkende waterleidingen.

Kan je kraanwater in Israël veilig drinken?

Het kraanwater in Israël is licht gechloreerd en veilig, maar het wordt niet aanbevolen om het te drinken omdat het maag- en darmklachten kan veroorzaken. Het wordt aanbevolen om flessenwater te drinken. De prijs van water in Israël varieert afhankelijk van de locatie en de hoeveelheid die je koopt. In supermarkten kost een fles van 1,5 liter water gemiddeld 1,58 euro.