Haarverlies bij konijnen: rui, ziekte of ernstige oorzaak?

Een konijn dat veel haar verliest leidt bij onervaren konijnenbaasjes soms tot paniek. Het haar ligt soms zelfs verspreid in de kooi of wanneer je het konijn aait blijven grote plukken aan je handen kleven. Ook een kale plek hier of daar komt vaak voor. Toch hoef je je meestal geen zorgen te maken en gaat het om de normale haaruitval tijdens de rui, waarbij het konijn een nieuwe vacht krijgt. Haarverlies kan echter ook op een ziekte of aandoening wijzen. Zo kunnen allergieën, diverse soorten mijten of schimmelinfecties eveneens haaruitval veroorzaken. Daarom is het nuttig om het verschil tussen beide vormen van haaruitval te herkennen. Hoe kan je achterhalen of het om de gewone rui of een ernstiger oorzaak gaat?

• De rui van een konijn
• Extra verzorging van konijnen tijdens de rui
• Wanneer is de haaruitval verontrustend?
• Omstandigheden die tot haarverlies kunnen leiden
• Haarverlies door parasieten en ziekte

De rui van een konijn

Frequentie

Een konijn maakt om de drie tot zes maanden een periode van rui door. Een lichte rui wisselt meestal af met een zwaardere rui waarop opnieuw een lichtere rui volgt. De precieze frequentie kan verschillen van het ene konijn tot het andere: sommige dieren maken om de drie maanden een rui door, anderen slechts om de vier tot vijf maanden.

Hevigheid en duur

Elk konijn is bovendien anders en er zijn grote verschillen in de hevigheid en duur van de rui. Sommige konijnen doen er hooguit een week over om een nieuwe ‘jas’ aan te trekken. Bij andere konijnen kan het een maand of langer duren voor de rui voorbij is. Sommige konijnen krijgen tijdens de rui op verschillende plaatsen kale plekken of worden zelfs volledig kaal. Andere dieren vertonen dan weer amper kaalheid.

Doordat de rui van een konijn zo hevig kan zijn is dit voor nieuwe baasjes soms heel angstaanjagend. Een konijn dat zoveel haar verliest of bijna volledig kaal wordt, is dat wel normaal? De rui bij konijnen is nu eenmaal vaak veel heviger en ingrijpender dan bij andere dieren.

Extra verzorging van konijnen tijdens de rui

Wanneer je konijn ruit is het heel belangrijk dat je het dier extra vaak borstelt. Doe dit minstens één keer per dag. Heb je een angorakonijn is twee keer per dag het minimum. Gebruik wel een zachte borstel, want de huid van konijnen is fragiel. Met een te harde borstel kan je de huid beschadigen.

Borstelen is ook belangrijk om te vermijden dat je konijn teveel haar inslikt. Hierdoor kunnen in het darmkanaal opstoppingen en haarballen ontstaan. Het belangrijkste om verstoppingen te vermijden is een juiste voeding met vooral veel hooi en weinig commerciële voeding. Een konijn moet ook steeds onbeperkt toegang tot water hebben. Vooral tijdens de rui is het belangrijk dat een konijn veel water drinkt zodat ingeslikt haar gemakkelijker door het darmstelsel raakt.

Wanneer is de haaruitval verontrustend?

Ervaren baasjes van konijnen weten meestal direct of het om de gewone rui dan wel om een ander probleem gaat. Nieuwe eigenaars van een konijn zijn vaak ongerust of zelfs in paniek over het haarverlies. Twee regels kunnen je in dat geval helpen.

Ga bij twijfel naar de dierenarts

De belangrijkste regel: ga bij twijfel met je konijn naar de dierenarts. Die kan direct nagaan of het om gewone haaruitval ten gevolge van de rui gaat of er een medisch probleem is.

Zijn er andere symptomen?

De tweede regel: wanneer de haaruitval te wijten is aan een ziekte zie je meestal meer symptomen dan alleen haarverlies. Zo kan je konijn ook rode huid, korstjes of roos vertonen of zich vaker krabben dan gewoonlijk.

Zijn die bijkomende symptomen er niet is de kans dat er iets mis is met je konijn kleiner. Ook de plaats op het lichaam waar het haarverlies zich vooral voordoet kan een aanwijzing geven over de oorzaak.

Omstandigheden die tot haarverlies kunnen leiden

Haaruitval kan het gevolg zijn van een allergische reactie bij je konijn. Maar ook gebitsproblemen of 'onschuldige' zaken als verveling kunnen deze symptomen met zich meebrengen.

Allergie

Wanneer je konijn allergisch is aan de bodembedekking of aan een voedingsonderdeel kan je haaruitval zien. Meestal zijn er ook andere symptomen als krabben, niezen of rode plekken op de huid. Bij twijfel kan je een andere bodembedekker kopen en kijken of de haaruitval afneemt.

Tandproblemen

Wanneer het haarverlies zich vooral rond de mond bevindt kan dit wijzen op een tandprobleem. Tandproblemen kunnen ervoor zorgen dat het konijn veel speeksel produceert waardoor de vacht nat en branderig wordt met haaruitval tot gevolg. Vaak bemerk je bij tandproblemen ook andere symptomen zoals minder snel eten of knarsetanden.

Schijnzwangerschap

Vrouwelijke konijnen die niet gesteriliseerd zijn gaan soms door een schijnzwangerschap. Ze gedragen zich dan net als een zwanger vrouwtjeskonijn. Daarbij hoort ook het haar van de vacht trekken om er een nest mee te bouwen. Het vermijden van schijnzwangerschap is maar één van de vele redenen waarom elke voedster gesteriliseerd moet worden, naast het vermijden van baarmoederkanker.

Verveling

Een konijn dat zich verveelt kan zichzelf of andere konijnen te vaak wassen met haaruitval en kale plekken tot gevolg. Een konijn heeft minimum drie tot vier uur per dag buiten de kooi of het hok nodig. Ook heeft een konijn veel speelgoed nodig als afleiding om zich niet te vervelen

Haarverlies door parasieten en ziekte

Haarverlies bij een konijn kan ook te wijten zijn aan parasieten: kleine organismen, soms nauwelijks met het blote oog te zien, die de gezondheid van je konijn aantasten en kunnen leiden tot haaruitval. Vooral mijten en ringworm komen wel eens voor bij konijnen.

Vachtmijten

Mijten zijn parasieten. Het zijn kleine beestjes, moeilijk te zien, die zich in de vacht van je konijn nestelen. Bij een infectie van mijten zie je naast haaruitval vaak andere symptomen als roos, kale plekken, dunner wordend haar, vaak krabben en roodheid van de huid.

Oormijten

Wanneer de haaruitval rond de oren zit kan je konijn last hebben van oormijten. Kijk regelmatig in de oren of ze binnenin schoon zijn. Bij oormijten of andere ooraandoeningen zal je korsten of wondjes in het oor zien. Ook zal je konijn opvallend vaak de oren krabben of de kop schudden door de jeuk.

Ringworm

Ringworm is geen worm maar een schimmel die de huid van een konijn aantast en ook haaruitval kan geven. Bovendien is deze schimmel ook overdraagbaar op de mens. Een snelle behandeling door de dierenarts is dan ook noodzakelijk.

Bij ringworm heeft je konijn meestal kale plekken en een licht rode huid. Vaak bemerk je ook een lichte of harde korst op de kale plek. Meestal liggen de kale plekken op het hoofd, de oren of de voorpoten.

Lees verder

• Wat eten konijnen? De juiste voeding van hooi tot groenten