Wat eten konijnen? De juiste voeding van hooi tot groenten

Wat eten konijnen? Over de juiste voeding van het konijn bestaan veel misverstanden. Ze zouden geen water nodig hebben en wortels zijn goed voor ze, want in elke cartoon zie je wel een konijn met een wortel. Verkeerde voeding is echter de grootste oorzaak van gezondheidsproblemen. Maar liefst negentig procent van alle ziekten zijn bij konijnen rechtstreeks of onrechtstreeks terug te voeren op fouten in de voeding. Wat eet een konijn dan precies? Een correcte voeding bestaat vooral uit onbeperkte hoeveelheden hooi en water, aangevuld met beperkte hoeveelheden groenvoer en droogvoer. Met de juiste voeding houd je je konijn jarenlang gezond.

• De basis van de voeding van het konijn: hooi en water
• Wat eten konijnen: droogvoer en groenten
• Fruit en extraatjes
• Wat eet een konijn zeker niet?
• Indicator van verkeerde voeding
• Kort samengevat

De basis van de voeding van het konijn: hooi en water

Hooi en water zijn de belangrijkste bestanddelen van de voeding van een konijn. Ze moeten op elk moment, vierentwintig uur per dag, in onbeperkte hoeveelheden beschikbaar zijn. Droogvoer en groenten zijn ‘aanvullende’ voeding. Je mag deze dan ook maar in beperkte hoeveelheden geven. De meeste konijnen krijgen teveel droogvoer (vaak bovendien met een verkeerde samenstelling) en te weinig hooi en groenten.

Hooi
Je konijn mag en moet zoveel hooi eten als het wil. Hooi bevat de nodige vezels die ervoor zorgen dat het darmstelsel van het konijn voortdurend in beweging blijft. Ook voor het goed afslijten van de tanden en het voorkomen van allerlei gebitsproblemen is veel hooi eten belangrijk. Gelukkig hebben wij geen tanden die voortdurend groeien. Stel je voor hoeveel tijd we jaarlijks zouden doorbrengen bij de tandarts! De tanden van konijnen groeien daarentegen voortdurend. Door veel hooi te eten slijten de tanden op de juiste manier af en blijven ze mooi tegenover elkaar aansluiten.

Soms geven eigenaars geen hooi omdat ze denken dat hun konijn het niet lust en er weinig van eet. Dit komt echter meestal omdat je teveel droogvoer geeft. Hooi mag niet oud en stoffig zijn. Ververs het dagelijks om je konijn aan te moedigen meer hooi te eten.

Een andere tip is om regelmatig een ander soort hooi te kopen. Dit moedigt het konijn aan om hooi te eten en bovendien is het afwisselen van verschillende soorten hooi ook goed voor het afslijten van de tanden.

Geef geen stro in plaats van hooi. Stro eten is niet schadelijk voor je konijn maar het heeft weinig of geen voedingswaarde.

Water

Ook water moet op elk moment van de dag beschikbaar zijn zodat je konijn altijd kan drinken. Een konijn mag zoveel water drinken als het wil.

Een waterfles die je bevestigt aan de kooi is het beste. Denk eraan dat je het water in de fles wel elke dag moet verversen door nieuw, schoon drinkwater uit de kraan. Controleer ook regelmatig of de waterfles nog werkt. Je kan ook een drinkbak gebruiken maar dat is niet aan te raden. Het water wordt al gauw vies, of het bakje wordt per ongeluk omgestoten. Gebruik je nu echter een drinkbakje, vervang die dan niet zomaar door een waterfles als je konijn niet gewend is om van een fles te drinken. Je zal hem dit dan eerst moeten aanleren.

Wat eten konijnen: droogvoer en groenten

Naast hooi en water maken aanvullend nog twee zaken deel uit van de voeding van het konijn: droogvoer en groenten. Beide zijn bijkomend nodig, maar je mag ze maar in beperkte hoeveelheden geven.

Hoeveel droogvoer (‘biks’) voeren?

30 gram droogvoer per kilogram lichaamsgewicht per dag is genoeg. Weegt je konijn bijvoorbeeld twee kilogram, dan geef je 60 gram biks per dag (liefst de helft ’s morgens en de helft ’s avonds). Dat lijkt weinig maar is voldoende. Geef je teveel, dan zal het konijn te weinig hooi gaan eten. Bovendien zal je merken dat het konijn vaak een deel van het droogvoer laat liggen wanneer je teveel geeft.

Wat is geschikt droogvoer?

Belangrijk om weten is dat de meeste producten die je kan kopen niet geschikt zijn voor konijnen omdat ze teveel eiwitten en calorieën bevatten, wat kan leiden tot zwaarlijvigheid. Ook bevatten ze vaak te veel calcium wat blaasstenen kan veroorzaken.

Geef ook geen droogvoer dat bestaat uit een mix van korrels in allerlei vormen en kleuren. Een konijn heeft de gewoonte om uit gemengd voer steeds dezelfde brokjes die hij het lekkerst vindt te kiezen, en andere korrels die essentiële voedingsstoffen bevatten te laten liggen. Dit geeft een erg eenzijdige en onevenwichtige voeding.

Een goed droogvoer bevat een hoog vezelgehalte van minimum achttien procent of hoger, weinig calcium (maximum één procent) en weinig vet (hoogstens ongeveer één procent). Eiwitten en proteïnen mogen niet meer dan ongeveer veertien procent bedragen. Droogvoer voor konijnen mag ook geen gedroogd fruit, zaden, zonnebloempitten of noten bevatten.

Best kies je een voer waarvan elke korrel er precies hetzelfde uitziet. Een voorbeeld van een goed product is Russell Rabbit Supreme Science Selective. Dit voer bestaat uit groene korrels met een hoog percentage aan vezels. Elk brokje bevat alle noodzakelijke vitaminen en mineralen voor je konijn.

Hoeveel groenten voeren?
Dagelijks moet je ook een kleine hoeveelheid groenten voeren: een paar bladen andijvie, een tiental blaadjes witloof, een takje selder. Een goede richtlijn is ongeveer 100 gram groenten per dag per kilogram lichaamsgewicht. Een konijn dat twee kilo weegt mag dus ongeveer 200 gram groenten krijgen per dag, liefst de helft ’s morgens en de helft ’s avonds. Geef niet elke dag dezelfde groente en combineer elke dag een kleine hoeveelheid van minstens drie groenten. Zo kan je bijvoorbeeld ’s morgens witlof geven, en ’s avonds wat andijvie en peterselie. Spoel de groenten eerst onder de kraan. De groenten moeten vers zijn, slappe of bedorven groenten kunnen je konijn ziek maken.

Opgelet: vermijd groenvoer tot je konijn zes maand oud is geworden. Volgens sommigen kan je al groenten geven vanaf twee maanden, maar iets langer wachten is veiliger. Bij heel jonge konijnen is het darmstelsel nog te gevoelig en beperk je je beter tot hooi en droogvoer. Je mag voor konijnen onder de zes maanden die nog geen groenten krijgen wel voorlopig een hogere hoeveelheid droogvoer geven: 60 gram per kilogram lichaamsgewicht. Jonge konijnen hebben voordeel bij een hogere inname van eiwitten en proteïnen als vervanging van groenvoer.

Welke groenten zijn veilig voor konijnen?

Ook is niet elke groente veilig voor konijnen. Geef nooit koolsoorten (bloemkool, witte, rode of groene kool). Ook groenten als ui, prei, bieslook, spruitjes, maïs, bonen, rabarber en erwten mag je nooit geven. Geef zeker ook nooit aardappelen of de schillen ervan. Voorbeelden van veilige groenten zijn andijvie, wortelgroen, Romeinse sla, veldsla, selder, peterselie, waterkers, broccoli, en witlof. Spinazie mag je geven maar liefst heel zelden, omdat het veel oxaalzuur bevat.

Wortel kan je geven in kleine hoeveelheden, maar mag geen dagelijks bestanddeel uitmaken van de voeding. Dit is ongetwijfeld de meest voorkomende fout die eigenaars van konijnen maken. Wortel bevat veel (natuurlijke) suikers en wanneer je routinematig of in grote hoeveelheden wortel voert zal je konijn vroeg of laat ziek worden. Een klein stukje wortel van één of twee centimeter één of twee keer per week is meer dan genoeg. Denk eraan: het belang van goede voeding is je konijn de beste kansen op een lang en gelukkig leven bij je te geven door hem zo gezond en fit mogelijk te houden.

Voorzichtig met 'nieuwe' groenten

Belangrijk is ook om ‘nieuwe’ groenten die het konijn nog niet eerder kreeg in kleine hoeveelheden te introduceren. Het darmstelsel van konijnen is heel gevoelig voor abrupte wijzigingen. Geef dus nooit ineens een grote hoeveelheid van een nieuwe groente maar begin met één of twee blaadjes.

Fruit en extraatjes

Fruit

Konijnen hebben echt niets anders nodig dan hooi, water, weinig droogvoer, en bijkomend groenten. Kan je toch de drang niet weerstaan om je konijn af en toe eens een ‘snoepje’ te geven, geef dan een klein stukje appel, peer, aardbei of banaan. Als je appel geeft, let dan goed op dat je geen pitten geeft. Die zijn namelijk giftig voor konijnen!

Geef fruit ook niet elke dag, of je konijn wordt op termijn gegarandeerd ziek. Een klein stukje van een paar centimeter en dit één of twee keer per week is meer dan genoeg. Zoals hierboven aangehaald kan je ook af en toe een klein stukje wortel geven als extraatje.

Kruiden

Je kan ook af en toe bepaalde kruiden als extraatje geven die konijnen lekker vinden, zoals weegbree of wilde achillea. Maar pluk geen kruiden uit de berm of langs de kant van de weg. Het risico bestaat dat de kruiden werden besproeid met een of ander chemisch product.

Twijgjes

Ook dunne twijgjes van wilg of appelboom om op te knagen vinden de meeste konijnen lekker, en dit af en toe geven is zelfs aangewezen. Op twijgjes knagen is goed voor het afslijten van de voortanden en voorkomt gebitsproblemen. Pas wel op dat het gaat om twijgjes van bomen die niet met chemische producten besproeid werden.

Wat eet een konijn zeker niet?

Snacks

Geef je konijn nooit snacks uit de winkel. Deze snacks zijn heel ongezond, bevatten een veel te hoog suikergehalte en zullen leiden tot een dik, ongezond en lusteloos konijn, met uiteindelijk darmproblemen die fataal kunnen zijn. Dergelijke snacks zijn gewoon niet nodig en doen meer kwaad dan goed.

Knaagstenen

Wat je ook nooit mag geven zijn knaagstenen of likstenen die in de dierenwinkel te koop zijn. Producenten prijzen dit aan als ‘ideaal voor je konijn om op te knagen en de tanden af te slijten’. De waarheid is dat knaagstenen weinig tot niets uithalen om de tanden goed te laten afslijten. Hooi, groenvoer en twijgjes doen dat veel beter.

Bovendien zijn ze ook nog eens heel ongezond voor je konijn, omdat ze teveel zout en calcium bevatten. Het overtollige calcium stapelt zich vervolgens op in de nieren of in de blaas om daar uiteindelijk nierstenen of blaasstenen te vormen. Stenen zijn moeilijk te verwijderen en vereisen meestal een operatie.

Brood

Ook brood is uit den boze en niet aan te raden om aan je konijn te geven. Brood kan resulteren in gasbuik en het gevoelige spijsverteringsstelsel van het konijn ontregelen.

Indicator van verkeerde voeding

De beste indicator van een verkeerde voeding is de ontlasting van je konijn. Normale keutels van een konijn zijn bolvormig en mooi rond, en alle keutels hebben ongeveer dezelfde grootte. Wanneer de keutels langwerpig, ‘misvormd’, kleverig of heel klein zijn moet je ingrijpen. Wellicht maak je een bepaalde voedingsfout: je konijn eet te weinig hooi omdat je teveel droogvoer of teveel groenten geeft, je geeft verkeerde hoeveelheden of een ongeschikt droogvoer, of je geeft te vaak fruit en snacks.

Door het dieet aan te passen zou dit na een paar dagen moeten verbeteren. Indien de abnormale ontlasting ook na een drietal dagen aanhoudt is het aan te raden je dierenarts te raadplegen.

Kort samengevat

De juiste voeding van een konijn lijkt ingewikkeld maar is beknopt samen te vatten in zes eenvoudige regels:


Met een correcte voeding geef je je konijn alvast de beste kans op een lang en gelukkig leven!

Lees verder

• Goed konijnenvoer: Supreme Science Selective Rabbit
• Wat is geschikt speelgoed voor konijnen? 9 leuke ideeën
• Huisvesting van een konijn: binnen in kooi of buiten in ren?
• Konijnen: de 10 grootste misverstanden en mythes