Wat zijn reine en onreine dieren binnen het Jodendom?

De Tora maakt een onderscheid tussen 'reine' en 'onreine' dieren voor Joden en geeft hierbij aan wat de kenmerken en eigenschappen van deze verschillende groepen zijn. Alleen de reine (tahor) dieren mogen tot voedsel dienen. De onreine (tamé) dieren zijn absoluut verboden. Als ritueel geoorloofde dieren gelden bepaalde zoogdieren, vogels, vissen en insecten.

Zoogdieren

Leviticus 11:3-7 en Deuteronomium 14:4-8

Volgens Leviticus 11:3 en Deuteronomium 14:6 zijn alleen de zoogdieren die herkauwen en tweehoevig zijn rein. De dieren die niet aan deze twee voorwaarden voldoen, worden als onrein beschouwd en mogen niet gegeten worden.

Wanneer een zoogdier aan de genoemde vereisten voldoet, mag het als voedsel gebruikt worden. Het maakt niet uit of het een wild dier is of gedomesticeerd.

• In Deuteronomium 14:4-5 worden in het bijzonder tien dieren genoemd, die tot de planteneters en tevens tot de groep reine dieren behoren, omdat zij zowel herkauwers als tweehoevigen zijn. De belangrijkste hiervan zijn de os, het schaap en de geit. Deze drie dieren worden het meeste als voedsel gebruikt.
• In Deuteronomium 14:7-8 staan voorbeelden die slechts aan één van de twee genoemde voorwaarden voldoen en daarom onrein zijn. Haas, konijn en kameel zijn onrein omdat ze niet tweehoevig zijn. Het varken is onrein omdat het niet herkauwt.
• Er mag alleen melk gedronken worden van reine dieren, zoals de koe, schaap en geit.

Vissen

Leviticus 11:9-10 en Deuteronomium 14:9-10

In Deuteronomium 14:9 en Leviticus 11:9 staat dat alleen vissen die vinnen en schubben hebben rein zijn en als voedsel mogen dienen. Vissen en andere waterdieren, die slechts aan één of geen van deze twee voorwaarden voldoen zijn volgens de Tora onrein.

Gevogelte / Vogels

Leviticus 11:13-19 en Deuteronomium 14:12-18

In Leviticus 11:13-19 worden 20 onreine vogels genoemd en in Deuteronomium 14:12-18 worden er 21 vermeld.

Roofvogels zijn verboden. Reine vogels zijn o.a.: kip, duif, gans, eend, fazant en kalkoen. De eieren van onreine dieren zijn ook onrein. Alleen de eieren van reine vogels mogen gegeten worden. Er mag echter geen bloed in de eieren zitten.

Insecten

Leviticus 11:21-23

In Leviticus 11:23 staat: "al het vliegende, kruipend gedierte met vier poten zal u een gruwel zijn.". Hoewel in Leviticus vier verschillende soorten sprinkhanen genoemd worden die men mag eten, eet men deze niet omdat ze moeilijk te onderscheiden zijn van de overige soorten sprinkhanen.

De bij is verboden als insect, maar de honing mag men wel eten, daar dit een 'overgebrachte sap' is.