Over 'advertentiebloemen' en de bijtjes

Over 'advertentiebloemen' en de bijtjes Volgens Darwin wordt de evolutie voorgestuwd door natuurlijke selectie op individueel niveau. Wie het beste aan zijn/haar omgeving is aangepast, krijgt de meeste nakomelingen. Hierbij dienen we ons te realiseren dat die omgeving niet passief is. Denk hierbij aan natuurlijke vijanden, concurrenten en seksuele partners. Hier wil ik het hebben over de economie van de bijtjes en de advertentiebloemen, ofwel over bestuiving.

De belanghebbenden

Bij bestuiving zijn er twee belanghebbenden: de bloemen en de bestuivers. De bestuivers willen de nectar van de bloem, maar hebben geen belang bij het stuifmeel, dat nemen ze op de koop toe. Om de bestuivers te lokken gebruiken de bloemen de bloemblaadjes als een soort advertentie: hier is veel nectar.

Handicapprincipe

Volgens biologen gaat het hierbij om het handicapprincipe. Het handicapprincipe stelt dat individuen letten op advertenties die de adverteerder veel energie kosten, in de verwachting dat een adverteerder die zich een dure advertentie kan permitteren, in staat zal zijn zijn belofte waar te maken. Het is dus belangrijk voor een bloem om grote, aantrekkelijke bloemblaadjes te maken. Maar dat gaat wel ten koste van de energie die de bloem beschikbaar heeft om stuifmeel te maken. De bloem moet dus kiezen: stuifmeel of advertenties.

Stuifmeel of advertenties

Stuifmeel

Een bloem kan kiezen voornamelijk stuifmeel te produceren. Zo'n bloem heeft kleine blaadjes en weinig nectar. Net voldoende om het stuifmeel te kunnen verzenden.

Advertenties

Een bloem kan er ook voor kiezen groots te adverteren en veel nectar aan te bieden, maar dat gaat dan wel ten koste van de stuifmeelproductie. De vraag is daarom wat de beste strategie voor de bloem is.

Omgeving: vraag en aanbod

Bij het beantwoorden van deze vraag is de actieve omgeving van belang, want welke strategie het beste is, hangt af van vraag en aanbod.

Veel bestuiversWeinig bestuivers
Advertentiebloem in een omgeving met veel andere bloemen Energieverspillende strategie, ze trekken wel meer bezoekers, maar kunnen weinig stuifmeel aan ze kwijtWinnende strategie
Advertentiebloem in een omgeving met weinig andere bloemenEnergieverspillende strategie, de vraag is groter dan het aanbodEnergieverspillende energie, de vraag is gelijk aan het aanbod
Stuifmeelbloem in een omgeving met veel andere bloemenWinnende strategieVerliezende strategie, het aanbod is groter dan de vraag en ze vallen niet op.
Stuifmeelbloem in een omgeving met weinig andere bloemenWinnende strategie, de vraag groter dan het aanbodRisicovolle stratie, de vraag is gelijk aan het aanbod en ze vallen niet op

Omslagpunt

Het hangt dus van de omgeving af, welke strategie voor de bloem de winnende strategie is. De advertentiebloemen zijn succesvol als er veel bloemen en weinig bestuivers zijn. De stuifmeelbloemen zijn succesvol als er weinig bloemen en veel bestuivers zijn.

Dat betekent dat je aan de bloemen kunt zien hoeveel bestuivers je in de omgeving mag verwachten. Als je veel bloemen met grote bloembladeren ziet, mag je verwachten dat er weinig bestuivers zullen zijn. En andersom natuurlijk ook: in een omgeving waar je bloemen met kleine bloemblaadjes ziet, mag je veel bestuivers verwachten.
© 2008 - 2024 Judithm, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Soorten Kersenbloesems in JapanSoorten Kersenbloesems in JapanEr zijn veel verschillende soorten kersenbloesems die verschillen in grootte en kleur. De kleuren gaan van puur wit tot…
De exotische drie-urenbloem met een prachtige kelkDe exotische drie-urenbloem met een prachtige kelkVan de drie-urenbloem (Hibiscus trionum) bloeien de bloemen van de vroege zomer tot de vroege herfst. De naam drie-urenb…
De prachtige bloem parnassia met de witte sterDe prachtige bloem parnassia met de witte sterDe parnassia bloeit in de zomer met prachtige bloemen. Vijf roomwit, geaderde bloembladeren, die van bovenaf gezien, ade…
Tulpen: De geschiedenis van de tulp en bekende soortenTulpen: De geschiedenis van de tulp en bekende soortenTulpen zijn bloemen met een lange steel en hebben meestal een felle kleur. Zij komen in allerlei maten en vormen voor. D…

Bramen, meer dan een heerlijke vruchtBramen, meer dan een heerlijke vruchtVaak tref je ze langs de kant van de weg of in het bos aan, de braam. Helaas wordt de braam soms als een onkruid gezien;…
Zetmeelvorming in bladerenZetmeelvorming in bladerenIn planten wordt zetmeel gevormd. Maar hoe gebeurt dat? Welke factoren spelen daarbij een rol? En hoe kun je zetmeel in…
Bronnen en referenties
  • Natuur en Techniek, maart 2001
Judithm (119 artikelen)
Laatste update: 14-06-2015
Rubriek: Dier en Natuur
Subrubriek: Bloemen en planten
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.