Dille is een geneeskrachtig en smaakvol kruid

Dille (anethum graveolens) is een kruid dat familie is van onder ander kervel en venkel. Een geurend kruid en een bloeiende dille bezit een prachtig scherm met groepjes gele bloemen op lange stelen. Het zaad en het blad zijn populair om te gebruiken in de keuken. Dille bevordert en ondersteunt de gezondheid doordat de plant rijk is aan vitamines en mineralen. Dille is zelfs een natuurlijk bestrijdingsmiddel in de moestuin.

• Omschrijving van dille
• Wetenswaardigheden over dille
• De kracht van dille
• Waar dille goed voor is
• Gebruik in de keuken
• Weetjes

Omschrijving van dille

Van oorsprong is dille afkomstig uit landen rondom de het Middellands - zeegebied. Dille heeft een holle ronde en gestreepte stengel. De bladeren zijn geveerd tot draadachtig. Rond eind juli begin augustus, bloeit de plant met wel tien of meer kleine bosjes zwavelgele bloemen die als een paraplu op de stengel staan. Heerlijk geurend. In het verdere verloop van de zomer verschijnen hier zaden in. Dille als plant wordt 45 tot 120 centimeter hoog. De plant doet het best op vruchtbare grond met een goede afwatering. Volle zon op een beschutte plek (onder de diffuse schaduw van bladeren van een boom bijvoorbeeld) is de voorkeursplek van dille. Wanneer dille gezaaid wordt kan dit het best meteen op de plek zelf. De plant laat zich door het pinachtig wortelgestel namelijk moeilijk verplaatsen. De beste zaaiperiode is april–mei en de zaden ontkiemen ongeveer na twee weken, een beetje weersafhankelijk.

Dille is een winterharde overblijvende plant. ‘s Winters sterft alles boven de grond af om in de lente opnieuw te komen. Dille kan ook in de vrije natuur gevonden worden waar het zich gemakkelijk laat verwilderen. Bij geen ruimte om verse dille in de moestuin te hebben kan het ook in potten of bakken, mits voldoende water en voedsel.

Wetenswaardigheden over dille

Van oorsprong is dille geen inheemse plant. Niet een kruid welke in Nederland altijd geweest is. Het vermoeden is dat dille door monniken in de rest van Europa verspreid is. De naam dille komt uit het oud- Saksisch. Het woord ‘dilarm’ betekent ‘in slaap wiegen’. Dille stimuleert namelijk de melkklieren en is goed voor zogende moeders, zodat de baby na een volle maag in slaap gewiegd wordt.

Schermbloemige kruiden

Dille behoort tot de familie van de schermbloemigen. Een familie van landplanten die vaak een holle stengel hebben en aromatisch zijn. Andere schermbloemigen zijn:

• anijs;
• fluitenkruid;
• kervel;
• koriander;
• peterselie;
• selderij;
• venkel;
• peterselie;
• wortel (peen);
• zevenblad.

De kracht van dille

Dille is rijk aan vitamine C. Verder bevat dille een aantal vitamines uit het B (1,2,3,5, 6) complex. Vooral in vers ontluikend dilleblad zitten meer vitamines in, dan wanneer het ‘ouder’ is. Niet alleen heeft dille een gezonde en rijke voedingswaarde qua vitamines maar ook is dille een bron van mineralen. Calcium, ijzer, en mangaan onder andere. Ook in vroegere tijden werd dille al gebruikt om zijn geneeskrachtige werking. Dillezaadjes bevatten carvon waardoor ze een lichte ontsmettende werking hebben.

Waar dille goed voor is

De smaak van dille is bijzonder. In eerste instantie proeft het zoet en anijsachtig om dan enigszins naar zout te neigen. Dille bevat waardevolle vitamines en mineralen maar ook de etherische oliën in de dillezaden maken dat dille vroeger als een veelzijdig, natuurlijk geneesmiddel werd gebruikt. En nog steeds, anno 2014 zijn er veel natuurproducten waar dillezaad in wordt gebruikt.
Dille wordt gebruikt om middeltjes te maken bij:

• maag- en darmklachten. Een beetje dillewater wanneer de baby veel last heeft van darmkrampjes, doet wonderen;
• slaapstoornissen. Thee getrokken van dillezaadjes kan een (licht) slaapverwekkend effect hebben en kan helpen om goed te kunnen slapen;
• winderigheid. Door het gebruik van dille kan ook de vorming van overtollig darmgas worden tegengaan, zodat men minder last kan hebben van winderigheig;
• het tegengaan van slechte adem. Kauw op een kleine hoeveelheid dillezaden. De etherische oliën in dillezaad desinfecteren de mond en keelholte.

Maak een dillethee door drie gram dillezaad te weken in één kopje kokend water.

Gebruik in de keuken

De anijsachtige, zoete- zoute smaak van dille, gaat heel goed samen met zure smaken als citroen en azijn en past ook uitstekend bij vis- en vleesgerechten met een sterke smaak. In de keuken wordt gebruik gemaakt van dillezaad maar ook van dille groen. De dunne geveerde bladeren zijn heel gevoelig en deze worden pas op het laatst van een gerecht toegevoegd. Een deel van de smaak gaat namelijk verloren wanneer de bladeren meegekookt worden. Bladeren van dille kunnen fijngehakt worden en vervolgens toegevoegd worden voor het opdienen van:

• aardappelen;
• tomaat;
• eieren;
• soepen;
• visschotels;
• salades;
• dressings;
• komkommer;
• paddenstoelen;
• kipgerechten;
• verse kaas.

Bladeren

De bladeren kunnen het best geoogst worden begin augustus, voordat de dilleplant bloeit. Het aroma is dan het sterkst. Om wintervoorraad te hebben kan het blad gedroogd worden. Droog het op een donker, luchtig en warm plekje. Een zolder of donkere schuur. Het kan ook in de oven op 40 á 50 °. De zaden moeten na de bloei geoogst worden voor ze helemaal rijp zijn, omdat ze bij rijpheid snel vallen.

Weetjes

• Regelmatig last van zwarte luis op de tuinbonen in de moestuin? Plant dille tussen de tuinbonen. Luizen hebben een hekel aan de dillegeur;
• Moeite met slapen? Giet op twee theelepels gestampte dillezaden en een zakje kruidenthee, heet water. Even laten trekken en slaap lekker;
• Last van slechte adem? Kauw op dillezaden (een kleine hoeveelheid).