Feugelpôlle op Ameland - Pleisterplaats van sterns

De Feugelpôlle op Ameland is een deel van een kwelder waar in het voorjaar duizenden vogels broeden. Sinds het einde van de 20ste en begin van de 21ste eeuw is de kwelder kleiner geworden. In 2012 startte een experiment die natuurlijke aanwas van de kwelder stimuleert. De beheerinstanties en hun medewerkers willen de Feugelpôlle behouden voor kustveiligheid, de vogels en de unieke waddenbeleving. De Feugelpôlle is ingericht en wordt beheerd als een natuurlijke klimaatbuffer.

Kwelder als klimaatbuffer

• Westerkwelder en Feugelpôlle als broedgebied en pleisterplaats van sterns
• Bedreigingen van de kwelder door erosie
• Klimaataatbuffer
• Klimaatbuffer Zuidwest Ameland
• Experiment Natuurlijke Klimaatbuffers

Westerkwelder en Feugelpôlle als broedgebied en pleisterplaats van sterns

De Feugelpôlle is een kwelder aan de zuidwestkust van Ameland; een bijzondere broedplaats van de op één na grootste kolonie grote sterns van West-Europa. De Feugelpôlle is een uniek gebied waar in de broedtijd duizenden broedende vogels zijn te zien. Op enkele meters afstand van het fietspad zitten ze op hun nest. Kokmeeuwen, visdiefjes, bontbekplevieren, stormmeeuwen, grote sterns en noordse sterns vliegen af en aan en nestelen op het gebiedje op de Westerkwelder, onderaan de dijk in de buurt van Hollum.

Bedreigingen van de kwelder door erosie

De afgelopen jaren is een deel van de kwelder door erosie verdwenen. Dit komt door de natuurlijke dynamiek van de Waddenzee tussen Ameland en Terschelling. De Feugelpôlle dreigt ten onder te gaan aan de oprukkende stroming van het Borndiep en afkalven van de kwelder. Menselijk ingrijpen zou dit proces kunnen keren. Tijdens de Schetsschuit in april 2009 – een bijeenkomst van diverse betrokken beheerders, belanghebbenden, natuurorganisaties en deskundigen die zich bogen over de redding van de Feugelpôlle – werden alternatieven geschetst. Een combinatie van maatregelen zou de kwelder kunnen redden.

Storm

Ook de storm is een bedreiging. Elk jaar teisteren harde wind en hoog water de Westerkwelder van Ameland enkele keren. Als dit in het broedseizoen gebeurt, dan spoelen de nesten met legsel en de jonge dieren weg.

Klimaataatbuffer

Een klimaatbuffer is een natuurgebied dat extra veiligheid tegen wateroverlast biedt. De plek is in staat mee te groeien met bijvoorbeeld de zeespiegelstijging. Daarmee kunnen planten, schelpdieren en vogels de klimaatverandering beter opvangen. Veiligheid en natuur hoeven elkaar daarbij niet in de weg te staan. Bij de Feugelpôlle is te zien zien dat de grote en noordse sterns zich graag vestigen op het eiland. Er is hier genoeg voedsel aanwezig. Door de stijging van zeespiegel komt de nestgelegenheid in het gedrang.

Klimaatbuffer Zuidwest Ameland

Het experiment Klimaatbuffer Zuidwest Ameland is op 4 juni 2012 officieel van start gegaan. Zeven partijen (Staatsbosbeheer, Wetterskip Fryslân Ministerie van I&M, gemeente Ameland, programma Rijke Waddenzee, de Waddenvereniging en Vogelwacht Hollum-Ballum) tekenen voor de toekomst van het waddenprogramma Zuidwest Ameland.

Kunst

De zeven organisaties deden dat door onder aan de dijk in de buurt van de Feugelpôlle een gezamenlijk kunstwerk te maken onder het motto: Feugelpôlle behouden is een kunst. Het schilderij hangt in het gemeentehuis te Ballum.

Experiment Natuurlijke Klimaatbuffers

De uitvoering van het experiment om de Feugelpôlle te behouden en misschien zelfs te laten groeien start in augustus 2012, na het broedseizoen. Met een drietal maatregelen wordt geprobeerd de natuurlijke kweldervorming in goede banen te leiden. Dit project met de Feugelpôlle is een onderdeel van het landelijke innovatieprogramma ‘Natuurlijke klimaatbuffers.’ Tien jaar lang worden de resultaten van het experiment in de gaten gehouden en gedocumenteerd. Voor het project Klimaatbuffer Zuidwest Ameland worden drie experimentele uitvoeringsmaatregelen uitgevoerd. Zij moeten bijdragen aan de versterking van de waterkering, waarbij de natuurwaarden van het waddengebied worden versterkt en de recreatie wordt bevorderd. Klimaatmaatregelen, toerisme en natuurbehoud gaan samen.

De maatregelen zijn:

• Aanbrengen van een grote kleischelpenbank bij de voet van de kwelder
• Plaatsen van rijshouten dammen
• Geschikte onderliggende laag voor schelpdieren bij de stortstenendam

Uniek project Feugelpôlle
Rijshouten dammen, kleischelpen en korven met levende oesters moeten de Feugelpôlle op de Westerkwelder van Ameland redden van erosie. Eind 20ste en begin 21ste eeuw is de Feugelpôlle meer dan gehalveerd; er is nu nog maar 5,5 ha over van de kwelder. Beheerder Staatsbosbeheer voert samen met diverse organisaties van het eiland en betrokken overheden het unieke project uit dat de Feugelpôlle moet behouden. Staatsbosbeheer neemt daarin het voortouw. Het project kostte 750.000 euro kosten en was eind 2013 klaar. Het is een uniek project voor een uniek gebied, waarbij levende schelpdieren worden ingezet om sediment voor de afkalvende plaat te leveren. De experimentele aanpak kan als voorbeeld dienen binnen het waddengebied en andere delen van de Nederlandse kust.

Lees verder

• Feugelpôlle als natuurlijke klimaatbuffer
• Grijze zeehond of kegelrob in de Waddenzee
• Big Five van de Waddenzee - vijf grote dieren dichtbij
• Small Five van de Waddenzee - kleintjes in het werelderfgoed
• Ameland - ontstaan van een Waddeneiland