Dierenweetjes - Vissen

Zijn er vissen die op het land kunnen leven? Hoeveel vissoorten bestaan er? Is het zeepaardje een vis? En welke vissen blazen zich op? Op deze en nog vele andere vragen vind je een antwoord in dit artikel over vissen.

Bestaat er een vis die zich ook over het land kan verplaatsen?

Ja. In Azië en Afrika leeft een vis die soms in een halfuur een afstand van 100 meter over land kan afleggen. Deze vissen noemt men Mudskippers. Ze vertoeven soms dagenlang op het droge en ze kunnen zelfs mangroves beklimmen. Ook wandelende katvissen en polypteriden hebben een ademhalingssysteem dat hen toelaat verschillende dagen lang buiten het water te leven. Vaak wordt de term wandelende vissen gebruikt. Dit is correct, maar het betreft ook vissen die alleen op de zeebodem kunnen wandelen, maar die buiten het water niet kunnen overleven.

Hoe lang is de grootste vis ter wereld?

De grootste vis ter wereld is een walvishaai (rhiniodon typus). De gemiddelde walvishaai meet ongeveer 8 meter, maar de grootste die ooit werd gevangen, is 118 meter lang en weegt meer dan 20.000 kilo. De grootste haai is echter ook de minst gevaarlijke, want hij eet alleen plankton.

Hoeveel vissoorten bestaan er?

Er zijn ongeveer 30,000 vissoorten. Dat aantal verandert voortdurend omdat er constant nieuwe vissoorten ontdekt worden en anderen uitsterven. Bij geen van de dieren komt zo’n grote verscheidenheid aan vormen en kleuren voor als bij de vissen.

Is een zeepaardje een vis?

Het zeepaardje is inderdaad een vis, ondanks zijn uiterlijk dat weinig aan een vis doet denken. Hij behoort tot de stekelbaarsachtigen en leeft vooral in de zeeën rond Australië, evenals in de Atlantische en de Stille Oceaan. Gedroogde zeepaardjes worden vaak gebruikt in Chinese schoonheidsproducten.

Welke vis schiet zijn slachtoffers omver voordat hij hen opeet?

De schuttervis, die in de mangrovemoerassen en de rivieren van Zuidoost-Azië leeft, spuit een krachtige stroom waterdruppels naar insecten die in de buurt van het water komen. De schuttervis heeft hiervoor een gleuf bovenin zijn bek. Als de vis zijn tong tegen deze gleuf duwt, ontstaat er een buis en door krachtig zijn kieuwen dicht te klappen, kan hij hier water doorheen persen. De waterstraal die zo ontstaat, kan wel drie meter ver komen.

Hoeveel volt kan een sidderaal opwekken?

Een sidderaal (electrophorus electricus) kan meer dan 600 volt opwekken en kan zelfs een paard verlammen. Deze zoetwatervis uit Zuid-Amerika gebruikt stroomstoten om zijn weg te vinden in het donkere water. Ze worden om de 20 à 50 seconden opgewekt als hij zich voortbeweegt.

Bestaan er lichtgevende vissen?

Ja. Lantarenvissen en zeeduivels zijn voorbeelden van vissen met lichtgevende klieren in hun lichaam. De lantarenvis heeft verschillende rijen ‘pareltjes’ langs de zijkant van kop en lichaam. Dit helpt hen om beter te kunnen zien op grote diepten. Onlangs kwamen lichtgevende vissen nog in het nieuws omdat het Taiwanese bedrijf Taikong bij enkele vissen lichtgevende genen van kwallen had ingeplant zodat de vissen gingen oplichten in het donker. Een groot deel van deze lichtgevende dieren werd door de overheid terug in beslag genomen.

Welke vissen blazen zich op?

Kogelvissen en egelvissen lijken heel gewoon, maar wanneer er gevaar dreigt, slikken ze water in en blazen ze zich op tot een bol die tot drie keer hun normale omvang kan aannemen. Dat doen ze om roofdieren af te schrikken, maar ook om ervoor te zorgen dat ze moeilijk in te slikken zijn en dus niet opgegeten kunnen worden. Als het gevaar voorbij is, loopt de vis langzaam weer leeg.

Wat is het verschil tussen sushi en sashimi?

Sushi en sashimi, twee van de belangrijkste gerechten uit de Japanse keuken, worden vaak met elkaar verward. Sushi zijn blokjes rijst die gevuld of omgeven worden door omelet, groenten en/of (rauwe of gekookte) vis. Sashimi zijn lapjes rauwe vis die zonder rijst geserveerd worden. Het eten van sashimi is de laatste tijd in opspraak gekomen, omdat rauwe vis verschillende soorten parasitische zuig- en lintwormen overbrengen.

Heeft een vis pijn als hij aan de haak wordt geslagen?

Hierover durven wetenschappers wel eens van mening te verschillen. Bij recent onderzoek naar de pijnervaring bij vissen onderwierp men de dieren aan pijnlijke ervaringen, zoals het injecteren van giftige stoffen en bijengif. De vissen sloegen alle kanten op en schuurden langs de randen en bodem van het aquarium. Ze werden pas rustig wanneer de effecten van het gif waren uitgewerkt. Een vis voelt dus wel degelijk pijn. Toch zou hij maar weinig ongemak voelen als hij aan de haak wordt geslagen, omdat een vis zeer weinig zenuwen in de bek heeft.

Krijgt een haai een nieuwe tand als hij er één kwijtraakt?

Ja. Haaien kunnen steeds weer nieuwe tanden krijgen. Als er een tand afbreekt of uitvalt, begint er meteen een nieuwe tand te groeien. Raakt die tand na een tijdje ook los, dan is de volgende reservetand aan de beurt. Sommige haaien hebben wel vier rijen reservetanden. Een haai kan zijn leven lang van gebit veranderen en produceert in totaal ongeveer 10.000 tanden. Op het strand vind je soms fossiele, zwart geworden haaientanden.

Zijn alle vissoorten eetbaar voor de mens?

Nee. Er zijn heel wat vissoorten die giftig zijn voor de mens. Het onderscheid tussen giftige en niet giftige vissen is gemakkelijk te maken: eetbare vissoorten hebben gewone schubben; giftige vissoorten zijn vaak bedekt met stekels of doornen of ze zitten in een benige bedekking. Af en toe wordt er hierop wel eens een uitzondering gemaakt. Zo wordt er in sommige landen haai gegeten, maar niet alvorens het beest enkele maanden heeft liggen rotten om de ammoniak uit het lichaam te verwijderen. En dan is er nog de bekende kogelvis of fungu die vooral in Japan erg populair is. Als deze vis niet op de juiste manier wordt bereidt, is hij dodelijk. In Japan sterven er jaarlijks ongeveer 200 mensen aan het eten van kogelvis.

Lees verder

• Horrorfilms met haaien