Pijlinktvis in zee, op het strand en op het menu

Pijlinktvissen zijn prachtige dieren die in de Noordzee voorkomen. Zo nu en dan spoelt er een dood exemplaar aan op het strand van een van de Waddeneilanden. Op Ameland vinden de jutters en strandwandelaars zo nu en dan zo'n dier met tentakels en zuignappen. Als ze eenmaal op het strand liggen doen ze niets meer. Pijlinktvissen zwemmen doorgaans niet dicht bij de kust, zodat een aangespoeld exemplaar een zeldzaamheid is. Sportduikers hebben vaker een ontmoeting met de koppoters, ze duiken er zelfs speciaal voor om de paringsrituelen te aanschouwen.

De inktvis die soms strandt

• Pijlinktvis of koppoter
• Duikers en de pijlinktvissen
• Voortplantingstrek van de inktvissen
• Eierkapsel van de inktvis
• Pijlinktvis en zijn zwemgedrag
• Strandvonsten op Waddeneiland Ameland
• Inktvis op het menu

Pijlinktvis of koppoter

De pijlinktvis is een koppoter met tien tentakels. Twee van deze tentakels zijn voor de voeding. Van de overige acht dienen twee als verlengde vangarmen. De inktvis spuit inkt als hij zich bedreigd voelt. Pijlinktvissen worden maximaal 60 centimeter groot, maar er zijn inktvissen die vele malen groter worden. Dat zijn de reuzeninktvissen, ook pijlinktvissen, die kunnen wel 20 meter groot kunnen worden. Dat zijn ook de inktvissen die bij de potvis op het menu staan. Aan de littekens op de kop van de walvis is te zien dat die twee soms een behoorlijk robbertje vechten alvorens een van de twee zich gewonnen geeft.

Duikers en de pijlinktvissen

Pijlinktvissen zijn in de Nederlandse kustwateren te vinden. Sportduikers komen ze regelmatig tegen, maar wie niet duikt kan af en toe een aangespoeld exemplaar dood op het strand vinden. Duikers zien vooral in het voorjaar veel pijlinktvissen in de Nederlandse wateren. Als het water is opgewarmd tot acht/ negen graden, worden de inktvissen actief. Duikers dalen dan graag af in de Oosterschelde om het paringsritueel te zien. Het lijkt dan alsof de dieren vanuit het niets verschijnen. Duikers raken er elk voorjaar opgetogen van.

Voortplantingstrek van de inktvissen

Volwassen dieren zijn ongeveer vijftig centimeter lang. De jongvolwassen dieren van een jaar oud trekken massaal naar ondiepe gebieden om een partner te zoeken. Ze willen beginnen met de voortplanting en daar gaat een ritueel aan vooraf. De pijlinktvissen maken de trek naar de voortplantingsgebieden in groepen van meer dan tien. Het is dan in de Oosterschelde een inktvissenspektakel.

Eierkapsel van de inktvis

De bevruchting gaat pijlsnel. De eierkapsels van een pijlinktvis lijken op een gelei-achtige sigaar. Er zitten tientallen inktvissenembryo’s in de kapsels. Elk jaar tot in juni zetten de vrouwtjespijlinktvissen de eierkapsels af. Na de voortplanting zijn de inktvissen aan het eind van hun latijn. Ze hebben geen fut meer en zijn een gewillige prooi voor allerlei andere zeedieren zoals krabben. Intussen ontwikkelen de kleine pijlinktvisjes zich in de eierkapsels. In juni zijn de eiersnoeren regelmatig op het strand te vinden. Soms zie je de kleine inktvisjes nog zitten.

Pijlinktvis en zijn zwemgedrag

Pijlinktvissen hebben bijzonder zwemgedrag, ze zwemmen namelijk achteruit. Aan hun achterlijf zitten twee zijdelingse vinnen, waardoor het lijf zijn pijlachtige vorm krijgt. Pijlinktvissen hebben goede ogen en jagen op zicht. Ze eten alleen vis. Ze zwemmen door een school visjes, snel achteruit. Ze draaien zich dan razendsnel opzij en grijpen een visje.

Strandvonsten op Waddeneiland Ameland

Pijlinktvissen zwemmen doorgaans niet dicht langs de kust, zodat een strandvondst een zeldzaamheid is. Wel spoelen de rugschilden van de pijlinktvis regelmatig aan. Dit is een langwerpig schild dat licht doorschijnend is en eruit ziet als plastic. We vinden het langs de vloedlijn.

• 2008 - In 2008 vond jutter Piet Metz een pijlinktvis van meer dan 70 centimeter op het strand bij Buren.
• 2013 - Op 1 januari 2013 vond jutter Harmen Wijnberg een dode pijlinktvis op het strand van het Suudwest van Ameland.
• 2016 - Op 15 maart 2016 vond Wijnberg nogmaals een pijlinktvis, ditmaal op het rif bij Ballum;
• 2016 - Op 3 april, gevonden op het rif bij Ballum;
• 2016 - Op 23 april, gevonden bij het Westend;
• 2017 - Op 20 februari, gevonden bij Buren.
• 2018 - Op 14 april, gevonden op het Suudwest.

Inktvis op het menu

Pijlinktvis treffen we in de internationale keuken aan als lekkernij.
In Italië is het gerecht bekend onder de naam calamari.

• Gestoofde pijlinktvis met tomaten en munt uit Portugal;
• Tapa gefrituurde pijlinktvis uit Andalusië;
• Borrelhapjes uit de Spaanse keuken;
• Pijlinktvis in inktsaus uit Spanje;
• Pijlinktvis in beslag uit Spanje;
• Gepocheerde pijlinktvisringen uit Nederland;
• Pijlinktvis met peultjes in oestersaus uit China;
• Gemarineerde pijlinktvis uit Frankrijk;
• Pijlinktvis met droge curry uit Thailand;
• Pijlinktvis in rode saus uit Tunesië;
• Pasta in inktsaus met pijlinktvis uit Italië;
• Pijlinktvis met mousse van zalm uit België;
• Sushi van pijlinktvis uit Japan.

Lees verder

• Maanvis in de Noordzee - Klompvis en zwemmende kop
• Massale stranding kwallen aan de Noordzeekust
• Massastranding van zwaardschedes op het strand
• Zwemmen in de Noordzee op de Waddeneilanden
• Bultrug op Ameland - walvis op het strand