Vulkanen in Europa: IJsland

IJsland is een zeer actief vulkanisch gebied. Er loopt een grote scheur van noord naar zuid over IJsland heen, de Mid-Atlanische Rug, die zorgt dat Europa en Afrika steeds verder verwijdert raken van Amerika: platen tektoniek. Door deze rug is er een vulkanisch actieve zone die midden door IJsland loopt en verantwoordelijk is voor vele aardbevingen en vulkaanuitbarstingen op IJsland. IJsland heeft binnen Europa de meeste vulkanen en de meeste vulkanische activiteiten.

Askja

Askja is een actieve vulkaan, gelegen op de hoogvlakte van IJsland. Askja bestaat uit meerdere caldera´s die door vulkanische activiteiten zijn ontstaan. Askja was een niet zo bekende vulkaan, totdat er een zeer gewelddadige eruptie van deze vulkaan plaatsvond in het jaar 1875. De asregen vergiftigde grote delen van de fjorden in het oosten van IJsland en heel veel vee kwam tijdens deze uitbarsting om. Na deze eruptie van de Askja vulkaan, besloten veel IJslanders te emigreren naar Canada.

Laatste uitbarsting

De laatste uitbarsting was in het jaar 1961. In 2007 werd de IJslandse bevolking gealarmeerd door eventuele vulkanische activiteit van deze IJslandse vulkaan. Er waren namelijk veel aardbevingen in het gebied waargenomen: aardbevingen in de buurt van vulkanen wijzen vaak op een eventuele uitbarsting. Al snel werd de waarschuwing ingetrokken.

Bárðarbunga

De Bárðarbunga vulkaan is het hoogste punt (2009 meter) van de grootste gletsjer van IJsland, en is de twee hoogste vulkaan van IJsland. De Bárðarbunga vulkaan ligt verborgen onder een dik pak sneeuw: de ijskap van de gletsjer en ligt op zo´n 27 kilometer noordwestelijk van het “grote meer met het masker van ijs” Grímsvötn. (Deze meren ontstaan doordat onder de ijskap een magmakamer zich bevindt die het ijs doet smelten. De Ijslandse Bárðarbunga vulkaan is een actieve vulkaan. De laatste vulkanische uitbarsting van de Bárðarbunga vulkaan zijn kort geleden: 1996 en 1998.

Baula

Baula is een conische berg met een hoogte van 934 meter en ligt vlak aan de IJslandse ringweg, in het westen van IJsland. Deze berg is zo´n 3,5 miljoen jaar geleden ontstaan doordat het gesteente vanuit de aarde omhoog werd geduwd. De Baula ligt vlak bij het Grábrók, een 10 meter hoge krater ten noordoosten van het Hreðavatn meer.

Bláhnjúkur

De IJslandse vulkaan Bláhnjúkur is een dode vulkaan met een hoogte van 940 meter en ligt in het zuiden van IJsland. De vulkaan is blauw zwart van kleur, door de vele uitbarstingen afgegeven lava en vulkanische as. De Bláhnjúkur ligt in het gebied van de Landmannalaugar, dat is een dal in het binnenland van IJsland waar aan de voet van het lavaveld hete en koude bronnen ontspringen. Ook is hier het hete zwavelbron te vinden. Landmannalaugar is onderdeel van een natuurgebied Fjallabak, waar de beroemde warmtebronnen trekking van start gaan.

Brennisteinsalda

De IJslandse vulkaan Brennisteinsalda iseen actieve vulkaan met een hoogte van 855 meter en ligt in het zuiden van IJsland in het Landmannalaugar gebied, het gebied waar aan de voet van het lavaveld hete en koude bronnen ontspringen. Deze vulkaan is de kleurrijkste berg van IJsland en veel te vinden in boeken en kalenders. Deze vulkaan is duidelijk actief, waarneembaar door de hete zwavelbronnen op de flanken van de vulkaan.

Eldborg

De IJslandse vulkaan Eldborg is een mooi voorbeeld van een vulkaan met een explosie krater: deze vulkaan is duizenden jaren geleden voor het eerst uitgebarsten en rond de kolonisatieperiode van IJsland nog een keer: door de kracht van de explosie van de vulkaan is de krater van de vulkaan geëxplodeerd.

Eldfell

De IJslandse vulkaan Eldfell (vuurberg) is een jonge vulkaan die as in het jaar 1973 is ontstaan. Na lichte aardschokken ontstond er een 3 kilometer lange scheur in de aarde waar een enorme lavafontein uit spoot. De lava concentreerde zich al snel op slechts een enkele plaats waar na alle vulkanische activiteiten de 200 meter hoge vulkaan Eldfell ontstond. Eldfell staat op slechts een kilometer afstand van de oude vulkaan Helgafell. Zo´n 400 huizen van het IJslandje stadje Heimaey gingen verloren door deze eruptie. Op de plek van de uitbarsting zijn opgravingen begonnen, vandaar dat dit ook de “Pompei van het noorden” wordt genoemd.

Esja

Esja is een IJslandse Tafelberg van zo´n 914 meter hoog, dat net ten noorden van Reykjavik ligt. De Esja is zeer lang geleden ontstaan tijdens vulkanische uitbarstingen rond de eerste ijstijd. Gegens over laatste uitbarstingen zijn niet bekend of bestaan niet.

Eyjafjallajökull, Eyafjalla of Eyjafjoll

De IJslandse vulkaan Eyjafjallajökull ( Eilandbergengletsjer) is bedolven onder een kap ijs, een gletsjer die dezelfde naam draagt als de vulkaan: Eyjafjallajökull. Om verwarring te voorkomen wordt de vulkaan daarom ook wel Eyafjalla of Eyjafjoll genoemd. De piek van de vulkaan is zo´n 1651 meter hoog en aan de rand van deze krater zijn er drie andere vulkaan pieken, te weten: Hámundur (1651 meter), Guðnasteinn (1500 meter), en de Goðasteinn (1,497 meter). De vulkaan Eyjafjallajökull, Eyafjalla of Eyjafjoll is een actieve vulkaan en sinds de ijstijd vaak uitgebarsten. De ener laatste uitbarsting was van 1821 tot aan 1823. De laatste uitbarsting was afgelopen voorjaar 2010. Vliegvelden waren gesloten en vliegtuigen konden niet vertrekken vanwege de aswolk die deze IJslandse vulkaan uitspuwde. Tot op de dag van publicatie van dit artikel (301110) sluimert de afgelopen uitbarsting van afgelopen lente 2010 nog steeds voort!

Dit artikel is onderdeel van de special: Vulkanen in Europa.