Bedreigde dier- en plantsoorten

Sommige dieren en planten in onze wereld komen zeer veel voor, zoals huisvliegen, katten of madeliefjes. Ze zijn niet in gevaar komen om te verdwijnen. Andere soorten zijn zeer zeldzaam. Soms slechts er nog maar een paar van hen over. Deze diersoorten kunnen voor altijd verdwijnen.

Dieren en planten houden de natuur in balans

Sinds het leven op aarde begon, zijn er dieren en planten uitgestorven en zijn er weer nieuwe verschenen. Dinosaurussen bijvoorbeeld, zwierven een lange tijd rond op onze planeet. 65 miljoen jaar geleden verdwenen ze voorgoed van onze aardbodem. Dieren en planten hebben elkaar nodig om te overleven. Ze houden de wereld van de natuur in balans. Als een bepaalde plant uitsterft kunnen sommige dieren kunnen ook voorgoed uitsterven, omdat ze afhankelijk zijn van de plant voor hun voedsel.

Oorzaken waarom veel diersoorten uitsterven

De meeste dieren en planten stierven lang geleden uit als gevolg van natuurrampen, zoals aardbevingen of vulkaanuitbarstingen. Klimaatveranderingen, zoals het begin van de IJstijd, leidden ook tot het verdwijnen van bepaalde diersoorten. Tegenwoordig zijn planten en dieren eerder in gevaar als gevolg van de mensen.

Sommige planten en dieren kunnen overleven in vele gebieden. Wanneer zij naar andere plaatsen verhuizen kunnen ze zich zeer snel aan hun nieuwe omgeving aanpassen. Anderen soorten kunnen alleen leven in bepaalde gebieden. Als hun leefgebied wordt vernietigd kunnen ze geen voedsel meer vinden, ergens wonen of zich voortplanten. Dan is de kans erg groot dat ze uitsterven.

Een leefgebied kan op vele manieren worden vernietigd. In de hedendaagse wereld leven steeds meer mensen. Zij hebben behoefte aan meer ruimte. Regenwouden, graslanden en andere delen van de natuur worden gewist, zodat de mens zich daar kan vestigen. Ze vernietigen daarmee de leefomgeving van de planten en dieren.

Vervuiling kan ook dodelijk zijn voor bepaalde diersoorten. Zure regen, veroorzaakt door fabrieken, valt naar beneden in rivieren en meren en kunnen vissen vergiftigen. De meest bedreigde gebieden zijn de tropische regenwouden. Meer dan vijftig procent van alle dieren en planten leven daar. Elke dag worden duizenden hectaren regenwoud vernietigd en veel diersoorten sterven elke dag uit.

Sinds de mens op aarde verscheen zijn er dieren en planten uitgestorven. Planten zijn gebruikt voor voedsel, medicijnen, kleding en woningen. Cheeta's, tijgers en andere wilde katten worden gedood voor hun huid. Walvissen zijn eeuwenlang opgejaagd vanwege hun olie en walvistraan. Veel dieren worden tegenwoordig beschermd door internationale wetgeving, maar desondanks wordt er nog steeds op dieren, zoals de zwarte neushoorn en de Afrikaanse olifantensoorten illegaal gejaagd. Sommige soorten, zoals wolven, zijn gedood door de mens, omdat ze werden gezien als een gevaar voor de boerderijdieren.

Sommige inheemse dieren worden bedreigd wanneer er een nieuwe soort in hun plek komt. Vossen werden naar Australië gebracht om konijnen te doden, die werden gezien als een plaag. Maar in plaats van het doden van konijnen, werden de kangoeroes en andere buideldieren van Australië door de vossen gedood. Parasieten behoren tot de grootste bedreigingen voor planten en dieren. Kleine organismen, bacteriën en schimmels kunnen bomen vernietigen en zorgen voor de dood van vele vogels en vissen.

De bescherming van bedreigde diersoorten

Mensen hebben een belangrijk aandeel in de uitroeiing van planten en dieren, maar ze zijn ook bereid om hen te helpen overleven. Over de hele wereld zijn er actieve organisaties als het Wereld Natuur Fonds, het Rainforest Action Network of Friends of the Earth die helpen om de leefgebieden te beschermen. Ze zamelen geld in voor hun projecten en maken overheden en het publiek duidelijk dat het belangrijke doelen zijn. Nieuwe wetten zijn er ook gemaakt om bedreigde planten en dieren over de gehele wereld te beschermen.

Bedreigde dieren

• Afrikaanse olifantensoorten en Indische olifanten worden gedood voor hun slagtanden, die worden gebruikt voor ivoren oorbellen en andere als kunstvoorwerpen
• De reuzenpanda leeft in dierentuinen en in sommige delen van China. Er zijn slechts ongeveer 1.500 over in de wereld.
• Reptielen (hagedissen, krokodillen en alligators) worden gedood voor hun huid. Mensen maken hiervan lederen handtassen en schoenen
• Zeeschildpadden zijn in gevaar, omdat mensen vaak hun eieren verzamelen. Ook sterven ze vaak in de zee als gevolg van watervervuiling
• Er zijn slechts ongeveer vijfduizend tijgers over in de wereld. Ze wonen in het zuiden van Azië, voornamelijk in de nationale reserves
• De zeearend is het nationale symbool van de Verenigde Staten. De vogel was in het begin van de twintigste eeuw bijna uitgestorven, maar tegenwoordig is het aantal weer stabiel

Bedreigde planten

• Al eeuwenlang werd de Bermuda ceder gekapt, omdat mensen materiaal voor huizen en meubels nodig hadden. Natuurbeschermers hebben bijgedragen tot de bescherming van de bomen die worden achtergelaten
• Sommige soorten cactussen zijn met uitsterven bedreigd, omdat ze te langzaam groeien en worden beschadigd door mens en dier

Het Wereld Natuur Fonds

In 1960 kwam bioloog Sir Julian Huxley terug van een studiereis uit Afrika. Hij was heel erg geschokt door wat hij daar had gezien. De jacht op zeldzame dieren en de vernietiging van hun leefomgeving. Andere wetenschappers deelde zijn mening dat er iets moest gebeuren. Het jaar erop richtten Huxley, een aantal collega-wetenschappers en een paar politici het Wereld Natuur Fonds op. Het werd de grootste milieuorganisatie ter wereld. Vandaag de dag heeft WWF 5 miljoen leden over de hele wereld. Het heeft nationale organisaties in meer dan vijftig landen en geeft meer dan honderd miljoen euro per jaar uit aan belangrijke projecten.

De belangrijkste taak van het WWF is om bedreigde diersoorten over de hele wereld te beschermen. Onder hen zijn de tijger, walvis, olifant en vele anderen. De reuzenpanda, een van de meest bedreigde dieren, is uitgegroeid tot het WWF logo. Het WWF probeert ook de leefomgevingen, zoals het tropisch regenwoud, te beschermen. In de afgelopen tien jaar alleen, zijn ze in staat geweest om meer dan één miljard hectare bos in Azië, Zuid-Amerika en Afrika te behouden. De organisatie strijdt tegen de vervuiling van de natuurlijke hulpbronnen en het is bezorgd over de vernietiging van vis in de oceanen in de wereld. In de afgelopen jaren heeft het WWF gewerkt aan projecten in meer dan honderd landen. Het geeft ook geld aan onderzoek en besteedt veel hiervan aan kinderen en ouders om te leren over de gevaren in onze wereld.

Lees verder

• De Atlantische Oceaan
• De Middellandse Zee
• Muggen: feiten en fabels
• Woestijnen van de wereld
• Overstromingen: oorzaken en gevolgen