De Eilandspolder: natuur en recreatie

De Eilandspolder is een laagveen natuurgebied in Noord-Holland, gelegen in de gemeenten Schermer en Graft-De Rijp. Het is een polder met een rijke historie en is gelegen tussen de droogmakerijen Beemster en Schermer. Het is een groot weidegebied en heeft een open karakter. Het gebied zit vol met weidevogels zoals de grutto en andere bijzondere diersoorten, zoals de woelrat. Circa 1400 hectare valt onder de Natura 2000 wetgeving, waardoor het natuurgebied beschermd is. In dit artikel wordt de Eilandpolder besproken met haar rijke historie. Ook wordt er besproken wat er vandaag de dag te doen is in de Eilandspolder. De Eilandspolder biedt namelijk veel recreatiemogelijkheden.

Geschiedenis

Nederland is door de eeuwen heen sterk veranderd. Voordat er dijken bestonden en land ingepolderd werd, was het water de grootste vijand van de bewoners in de laaggelegen gebieden van Nederland. Een paar eeuwen geleden was de Eilandspolder, net als vele andere gebieden in Nederland, een waterrijk gebied. Sedert de 13e eeuw werd er in de polder al gevochten tegen het vele water.

Voorheen was de Eilandspolder een schiereiland. Rond 1250 hebben kolonisten het veen in de Eilandspolder ontgonnen. Het gevolg was dat het veen inklonk en de grond dus nog verder verzakte, terwijl de zee nog steeds voorbij de duinen stroomde. Kolonisten hebben het land ontgonnen door in het oostelijk deel een onwateringskanaal te graven: de Gouw. Recht op de Gouw werden dwarssloten gegraven, waardoor het land verdeeld werd in langgerekte kavels van 1250 meter lang. Dit is vandaag de dag nog steeds te zien in de plattegrond van het gebied.

In 1356 kreeg Graft, als grootste dorp van het eiland, toestemming om de polder in te dijken en zo het gebied enigszins te beschermen tegen de kracht van de zee. Het oostelijk deel van de polder was al ingepolderd, maar nu werd dan ook eindelijk het westelijk deel ingepolderd. Dit werd op een andere manier gedaan en dat is dan ook duidelijk terug te zien op de plattegrond van het gebied.

Desalniettemin bleef het gebied te maken hebben met de zee. In de 17e eeuw werden er technieken ontwikkeld en werden grote meren drooggelegd. De belangrijkste persoon die betrokken was bij de droogmakerijen, was Jan Adriaenszoon Leeghwater. Hij veranderde het landschap rond de Eilandspolder ingrijpend.

De Eilandspolder was ook een belangrijke bron van inkomsten. De walvisvaart en hennepkwekerij floreerden in het gebied. Helaas ging het berg afwaarts met de handel toen er een grote brand uitbrak in 1654, waardoor een groot deel van de bewoonde gebieden in de Eilandspolder verbrandden.

De Eilandspolder nu

Inmiddels is het water in de polder goed onder controle door geautomatiseerde bemalingsapparaten, die de toenmalige molens vervangen hebben. Bovendien is er een zeer bijzondere flora en fauna in de polder. Daarom valt het gebied onder de Natura 2000 wetgeving. Er zijn verschillende zeldzame planten te vinden, verklaarbaar door de veenbodem. Het gebied is aangelegd door de mens, maar is desondanks ook een belangrijk fauna gebied. Er zijn kleine stukje wildernis te vinden, waardoor dieren als de dwergmuis er goed kunnen leven. Daarnaast zijn er grote open vlaktes, waardoor weidevogels er goed kunnen leven.

Recreatie in de Eilandspolder

In de Eilandspolder is recreatie zeer goed mogelijk.

• Er zijn allerlei fiets- en wandelroutes in de Eilandspolder, over de dijken die de polder beschermen en paden die door delen van de polder lopen.
• Ook is de Eilandspolder een zeer geliefd vaargebied. Er zijn diverse plekken om kano’s of fluisterboten te huren.
• Er zijn een aantal musea in de polder te vinden die meer over de polder kunnen vertellen, zoals de museummolen in de Schermer en het houten huis in De Rijp. Ook is er een vogelkijkhut, van waaruit mensen vogels goed kunnen bezichtigen in hun leefomgeving.
• Er zijn verschillende mogelijkheden om te ontspannen. Er zijn terrassen en restaurants te vinden. Bovendien is het mogelijk te overnachten op campings, B&B’s en in het hotel De Rijper Eilanden.
• De Eilandspolder is een populair schaatsgebied. De kleine sloten zijn perfect om te schaatsen wanneer de sloten zijn dichtgevroren. Daarvoor zijn ook allerlei schaatsroutes bedacht, zoals de Eilandspoldertocht.