Pissebedden in huis? Wat kun je er tegen doen

Pissebedden, kleine kriebelende grauwe beestjes. Je vindt ze, meestal in grote groepen, op donkere vochtige plaatsen in de tuin, onder bloempotten of schalen. Ook laten ze zich zien in huis en dan vooral 's avonds en 's nachts. Ze kruipen dan over de muur of zitten in kleine hoekjes op de vloer. Voor de één ware horror voor de ander een onschuldig nuttig diertje. Maar wat kun je er tegen doen als het te erg wordt? En voor de echte durfal: Een recept om ze te verwerken in een maaltijd!

Pissebedden

In tegenstelling van wat vaak wordt gedacht zijn pissebedden geen insecten. Het zijn kreeftachtigen en ze behoren tot de geleedpotigen. Het is een schaaldier dat op het land en niet in water leeft. Maar hij kan absoluut niet zonder vocht en gaat binnen enkele uren dood in een droge omgeving. Verspreid over de gehele wereld zijn er ongeveer 900 verschillende soorten. In Nederland treffen we zo'n 35 soorten pissebedden aan. Het zijn echte rommelopruimers en ze hebben daardoor een erg belangrijke functie in het ecosysteem.

Anatomie

Ze zijn 0,5 tot 2 cm lang en voornamelijk bruin of zwart-grijs van kleur. Aan de voorkant hebben ze twee voelsprieten en ze hebben 7 paar pootjes. De ademhaling geschiedt door middel van kieuwen welke zitten verwerkt in de achterpoten. Aan de achterzijde van het lijfje bevinden zich twee uitsteeksels, de borstelpoten ook wel uropoden genoemd. Hiermee nemen ze vocht op of, indien nodig, geven ze er een teveel aan vocht mee af. Hun harde uitwendige skelet vervelt elke 4 weken, om kalkgebrek te voorkomen wordt het afgevallen harnasje elke keer weer opgepeuzeld.

Voeding
Volwassen pissebedden eten het liefst rottend afval uit de tuin, zoals bladeren en hout. Het zijn dan ook ideale gasten op de composthoop. Bij gebrek aan rottend materiaal eten ze ook wel van levende planten, zo ziet men ze wel eens op een aardbei. Dode dieren eten ze af en toe, dit komt alleen voor bij zeer droge periodes. Bij zeer extreem voedseltekort eten ze hun eigen uitwerpselen op, om daar nog de resterende voedingsstoffen uit te kunnen halen.

Natuurlijke vijanden

Veel dieren eten pissebedden. De roodwitte celspin is zelfs gespecialiseerd in het eten van pissebedden. Hij heeft sterke kaken waarmee het harde pantser moeiteloos gekraakt kan worden. Maar de volgende dieren zien ook graag een pissebed op hun menu staan.

• egels
• kikkers
• padden
• vogels
• spitsmuizen
• spinnen

Pissebedden in huis

Pissebedden leven het liefst in de tuin maar af en toe komen ze ook voor in huis. Men vindt ze alleen op vochtige plaatsen waar ook voedsel te vinden is. Anders is het voor hen onmogelijk om in huizen te kunnen leven. Ze kruipen 's avonds en
's nachts uit hun schuilplaats vandaan en gaan dan op zoek naar voedsel. Pissebedden in huis zijn niet vies of schadelijk voor de gezondheid. Maar het is echter niet prettig om ongenodigde gasten in huis te hebben die over vloeren en muren kruipen.

Voorkom dat ze in huis komen

Zorg dat de beestjes niet in huis kunnen dringen. Zo kan men kieren en spleten in de buitenmuur dicht kitten en roosters en andere ventilatieopeningen voorzien van horgaas. Het is belangrijk om voldoende te ventileren in huis om vocht- en schimmelproblemen te voorkomen. Denk er ook aan om rottende kozijnen en deuren tijdig vervangen want daar zijn ze gek op. Creëer in huis geen schuilplekken voor de pissebed door tijdig rommel op te ruimen. Regelmatig dweilen met een scheutje chloor door het water helpt ook goed.

Bestrijding

Zijn er toch pissebedden in huis? Het diervriendelijkst is het om ze op te vegen en naar buiten te brengen. Ook kan men ze prima vangen met een natte dweil. Door een halve uitgeholde appel of aardappel met de platte zijde op de bodem te plaatsen zijn ze ook goed te vangen. De pissebedden kruipen hier namelijk in en kunnen zo de volgende dag naar buiten worden gebracht. Een apparaatje dat ultrasound tonen verspreidt houdt pissebedden op afstand omdat ze een hekel aan het geluid hebben. Mensen kunnen deze tonen niet horen en ze zijn ook niet schadelijk voor het menselijk oor.

Wie wil kiezen voor heftigere bestrijding kan pissebeddenlijmvallen plaatsen. Als de beestjes hierover heen lopen, plakken ze vast aan het vel. Deze vellen kunt u vervolgens weggooien met pissebed en al. Tevens zijn er sterk geurende substanties die de pissebedden verjagen. Poeders of spuitbussen zijn in alle varianten verkrijgbaar en richten zich nog meer tegen de pissebed. Al deze bestrijdingsmiddelen worden aangeboden door verschillende fabrikanten.

Bij zeer grote aantallen pissebedden in huis kan beter gezocht worden naar de oorzaak in plaats van de beestjes te bestrijden.
Chemische bestrijding buitenshuis heeft geen enkele zin. Tevens worden andere dieren hier ook de dupe van, denk bijvoorbeeld aan de vogels of egels.

Hoe komt de pissebed aan zijn bijzondere naam?

De pissebed dankt zijn naam aan vroegere tijden toen mensen nog erg bijgelovig waren. Om kinderen 's nachts van het bedplassen af te krijgen werden de beestjes gevangen, gedroogd en vermalen. De poeder werd vervolgens uitgestrooid tussen de lakens om het bedplassen te voorkomen. De pissebed wordt in de volksmond ook wel keldermot, muurluizen of muurvarken genoemd. In het dialect hebben de beestjes ook erg leuke namen. Zo worden ze in Groningen "stoinmotten" genoemd, in Brabant heten ze "keldezeugen" en in Limburg zijn het "verkesbiestjes"

Pissebed op tafel

De pissebed is een kreeftachtige en is heel goed eetbaar. Maar eerlijk is eerlijk, je moet wel een beetje lef hebben. Maar voor wie durft, twee recepten om ze eenvoudig te bereiden:

Pissebedden (levend) koken, zodra er een sterke vislucht ontstaat zijn ze gaar en kunnen ze uit het water gehaald worden. Even laten uitlekken in een vergiet. In een koekenpan een uitje en paprika bakken en een teentje knoflook toe voegen. Vervolgens de pissebedden overbrengen in de pan en nog even meebakken. Serveren in een schaaltje en smullen maar!

Nog een ander eenvoudig recept:
Pissebedden even roerbakken in hete olie en met knoflooksaus en uitje serveren...

Eet smakelijk