Voeding voor het konijn: Wat wel en wat niet

Konijnen kunnen door verkeerde voeding allerlei lichamelijke klachten ontwikkelen, zoals gebitsafwijkingen, spijsverteringsproblemen, overgewicht, etc. In dit artikel wordt ingegaan op deze klachten en uitgelegd wat goede en geen goede voeding voor uw konijn is.

Het maagdarmstelsel van het konijn

Konijnen hebben een erg gevoelig maagdarmstelsel. Daarom is goede voeding letterlijk van levensbelang In de natuur is de variatie aan voedsel niet zo groot. Daar eten ze vooral grassen en verschillende soorten onkruid. Konijnen hebben voor hun spijsvertering veel ruwe vezels nodig. Zij hebben een hele grote blinde darm, die veel betekent in het verteringsproces. Bij de mens is de blinde darm maar heel klein en er wordt over de functie nog altijd veel gediscussieerd. Een konijn kan niet braken. Dit houdt in dat als hij iets verkeerds heeft gegeten, dit er niet meer aan de voorkant uit kan, maar dit aan de achterkant zal moeten. Gevolg is gas in maag en darmen, met daarbij veel krampen en soms niet meer kunnen poepen (obstipatie) of juist diarree. DIt verschijnsel heeft de naam trommelzucht.

Het gebit van het konijn

De tanden en kiezen van een konijn groeien hun hele leven lang door. Dit betekent dat een konijn moet knagen om zijn gebit af te slijpen. Door verkeerd voer kunnen gebitsafwijkingen ontstaan, zoals olifantstanden of haken op de kiezen. Bij olifantstanden groeien de voortanden van het konijn door en kunnen ervoor zorgen dat het konijn niet meer kan eten of veel pijn heeft als deze tanden in het gehemelte groeien. Haken op de kiezen houdt in dat delen van de kiezen niet goed afslijten en zo in de wang of tong van het konijn kunnen prikken waardoor deze stopt met eten. Deze afwijkingen moeten dan gecorrigeerd worden bij de dierenarts. Zorg er dus vanaf het begin voor dat u uw konijn de juiste voeding geeft, dan voorkomt u dat u om de zoveel tijd naar de dierenarts moet. Het is erg kostbaar en meestal moet het konijn onder narcose. Narcose is voor konijnen zeer ongunstig, omdat het maagdarmstelsel dan stil wordt gelegd en zij moeite hebben om goed uit de narcose te komen en hun spijsverteringsstelsel weer op gang te krijgen.

Hooi

Het dieet van konijnen dient dus te bestaan uit voornamelijk ruwe vezels, zoals hooi of gras. Eigenlijk zou zo'n 80% van het dieet uit hooi moeten bestaan. In de praktijk blijkt dat veel mensen dit niet weten. Hooi wordt gezien als aanvulling of als nestmateriaal. Let bij het kopen van hooi erop dat het mooie vaste stengels zijn met weinig gruis en stof. In hooi zitten nog wel eens mijten, waardoor uw konijn last krijgt van jeuk of kale plekken. Deze mijt is goed te behandelen met bijvoorbeeld een pipetje Stronghold in de nek. Gras mag ook gegeven worden in plaats van hooi. Let er wel op dat bij veel nat gras of vers gras het maagdarmstelsel ook in de war kan raken als het konijn dit niet gewend is en er ineens heel veel van eet. Ook is het verstandig geen vers gras of onkruid te plukken langs de kant van de weg. Vaak zitten er door langsrijdende auto's en vrachtwagens giftige stoffen in, of is het bespoten.

Brokjes, bix of pellets

Een konijn zou in principe alleen op hooi, gras en onkruiden kunnen leven, alleen dan moeten ze daar wel heel veel van eten en de kwaliteit laat soms wat te wensen over. Het is goed om uw konijn bij te voeren met wat brokjes. Deze brokjes worden vaak ook wel bix of pellets genoemd. Veel konijnen eten selectief. Dit houdt in dat ze eerst de brokjes opeten die ze het lekkerst vinden. Gemengd voer is daarom niet verstandig te geven. De meeste konijnen eten alleen de "lekkere" dingen eruit en laten de bruine brokjes liggen. En wat doet de eigenaar? De volgende dag het bakje leeggooien en nieuw voer erin, zonder dat de bruine brokjes opgegeten zijn. En juist deze brokjes zijn het belangrijkste bestanddeel van deze voeding. Hier zitten de vezels in. U kunt er dus het best voor zorgen dat uw konijn niet selectief kan eten of u laat het gemengde voer staan totdat ook de bruine brokjes op zijn. Een konijn heeft ongeveer 20-30 gram brokjes per kg lichaamsgewicht per dag nodig. Let op: Dit is vaak maar een eierdopje! Krijgt het konijn teveel van deze voeding, dan zal hij vaak te dik worden. En overgewicht bij het konijn kan weer leiden tot gewrichtsklachten en allerlei organische aandoeningen.

Snoep voor het konijn

Er zijn allerlei soorten konijnensnoep op de markt, bijvoorbeeld yoghurtsnoepjes, knaagstaven, etc. Deze snoepjes hebben de meest mooie vormen en kleuren. Dit snoep is niet gemaakt voor de konijnen maar voor de consument! Bedenk dat u uw konijn blijer maakt met vers gras dan met een yoghurtsnoepje. Veel van dit snoep is ook nog eens slecht voor het maagdarmstelsel van het konijn. Ze krijgen er vaak gas van.

Groenten, fruit en kruiden

Hieronder staan enkele soorten groenten, fruit en kruiden die konijnen wel of juist niet mogen eten.

Welke soorten groenten mag een konijn eten: Andijvie, broccoli, venkel, bleekselderij, selderieknol, witlof, veldsla, paardebloemblad, wortel, wortelloof.

Welke soorten kruiden mag een konijn eten: brandnetel, dovenetel, duizendblad, herderstasje, kamille, wilde kastanje, kleefkruid, klein hoefblad, paardenbloem, weegbree, zuring, peterselie. Ook de toppen van een brandnetel vinden konijnen lekker, maar laat het wel een dag liggen, zodat de 'brand' eruit is. Veel fruitsoorten kan een konijn ook eten, bijvoorbeeld appel, peer, banaan en aardbei. In fruit zit echter veel suiker, dus dit alleen met mate, anders ontstaat overgewicht.

Niet elke soort groenten, kruiden en fruit is geschikt voor het konijn. Van (teveel) sla kunnen konijnen aan de diarree raken en van koolsoorten, prei, ui, bieslook, bonen, erwten, mais en spruitjes krijgen ze gas.

Belangrijk is om wat u het konijn ook wilt geven, u de hoeveelheden langzaam opvoert. Laat ze langzaam aan iets wennen. Begin dus met een blaadje, geen hele krop. Merkt u dat uw konijn ergens niet tegen kan (bijvoorbeeld als hij diarree krijgt), dan niet meer geven. Probeer dan iets anders als het konijn weer helemaal in orde is.

Brood

Brood is niet geschikt voor het maagdarmstelsel van konijnen. Af en toe een heel klein stukje gedroogd (oud) brood mag u best geven, maar pas er wel mee op, het spijsverteringsstelsel van het konijn kan er niet zoveel mee. Ook zitten er veel caloriën in brood, waardoor het dikmakers zijn.

Likstenen

Likstenen of zoutstenen zijn niet goed voor konijnen. Ze kunnen hier nierstenen van krijgen.

Alles wat een konijn moet hebben zit in zijn brokjes, hooi, groenten, fruit en (on)kruiden. Probeer ze niet te veel te vermenselijken. Zij zijn het meest gelukkig als ze veel ruimte hebben en voeding dat zo dicht mogelijk bij de natuur staat.