Hondenprobleem: agressie tegen mensen

Verschillende oorzaken kunnen agressief gedrag, grommen en/of bijten bij de hond oproepen. Zelfs de liefste hond kan zich onder bepaalde omstandigheden agressief opstellen. Dominantie, territoriumgedrag, angst, pijn, maternale agressie en agressie-overdracht worden hier verder beschreven. Al snel wordt gezegd dat de hond vals is wanneer hij zich agressief opstelt tegen mensen.In de meeste gevallen reageert de hond echter op een normale hondse manier, maar wordt door de mens verkeerd begrepen. Desondanks is het van groot belang dat geprobeerd wordt het gedrag zo snel mogelijk te veranderen, daar de problemen meestal verergeren.

Agressie en dominantie

Voor Benjamin is het niet duidelijk wie de baas is in huis. Hij gromt als de baas aan zijn speeltje komt, de baas gehoorzaamt en laat de kleine dictator met rust. Als Benjamin op de bank ligt, is een grauw voldoende om de baas op de andere stoel te doen plaatsnemen. Aanhalen vindt Benjamin lang niet altijd goed. Met een grauw zorgt hij ervoor dat de baas zijn hand terugtrekt. Van borstelen is al maanden niets meer gekomen. Stapje voor stapje wordt Benjamin de baas in huis. Tot er iets gebeurt wat de baas echt niet goed vindt, bijvoorbeeld als Benjamin meent dat hij wel midden op bed kan gaan liggen. Op het moment dat Benjamin dan bestraft wordt, bijt hij zijn baas.

Negeren kan in dit geval een nuttig hulpmiddel zijn om uw plaats als rangoverste te bewerkstelligen. Dit is ongevaarlijk en werkt uitermate rangbevestigend. In de praktijk betekent dit bijvoorbeeld dat u niet naar de hond toegaat om hem even aan te halen. Laat de hond maar naar u toekomen. Geef de hond slechts aandacht als hij zich onderdanig gedraagt of een gegeven commando goed uitvoert en geef hem alleen commando’s waarvan u zeker weet dat hij deze zonder problemen opvolgt.

Doordat de baas vaak angstig is geworden van zijn hond, zal hij zich onzeker gedragen.. Dit werkt weer averechts op de oplossing van het probleem, namelijk het herstellen van de juiste rangorde. In dit geval kan een tijdelijk gebruik van een muilkorf helpen. Wanneer de baas weet dat de hond hem niet daadwerkelijk kwaad kan doen, kan hij zijn zelfvertrouwen terugwinnen.

Een dominante hond die bewust een mens aanvalt, zal proberen zijn keel te bereiken. De beten komen meestal in de onderarmen terecht omdat de mens instinctief zijn armen omhoog doet om zijn keel te beschermen. Dit in tegenstelling tot de angstbijter. Deze zal van beneden af bijten en dan meestal met korte, felle beten.

Vaak komt het voor dat de hond agressief gedrag vertoont tegen de eigen gezinsleden maar tegen vreemden vriendelijk is. Vreemden vormen namelijk geen bedreiging voor zijn leiderschap. Problemen ontstaan pas als de vreemde iets van de hond vraagt.

Als een hond zodanige rangordeproblemen in een gezin veroorzaakt dat dit leidt tot agressie, is het in veel gevallen aan te raden professionele hulp in te schakelen. Daarnaast kan het volgen van een gehoorzaamheidscursus op een kynologenclub of bij de rasvereniging nuttig zijn. Zij kunnen u, indien nodig, ook doorverwijzen naar individuele hulp.

Agressie en territorium

Een wolvenroedel leeft in een bepaald territorium. Een hond heeft ook een territorium. Meestal wordt hij door de mens geholpen doordat ook hij zijn territorium afbakent met bijvoorbeeld een hek om de tuin. Een hond bakent zijn territorium af door zijn reukvlag achter te laten. Een hond is het felst op de grens van zijn territorium. Hij staat te te blaffen achter het hek bij het zien van een vreemde.

Een hond die angstig is voor mensen doordat hij in zijn puppytijd te weinig mensen heeft gezien, kan dit later omzetten in een overdreven bewaken van zijn territorium. Immers, op het eigen territorium voelt de hond zich het sterkst en de angst voor vreemden wordt dan agressie naar vreemden. Doordat veel bezoekers bang zijn van het grommen of dreigen van de hond, wordt dit gedrag versterkt. De hond heeft succes met zijn gedrag, ze blijven bij hem vandaan, hierdoor zal de agressie toenemen.

Agressie en angst

Agressief gedrag komt heel vaak voor als gevolg van angst. Helaas wordt dit door velen niet als zodanig erkent en wordt de hond als vals bestempeld.

Indien mogelijk zal een hond vluchten als hij hevig schrikt of ergens bang van is. Een hond die bang is voor kinderen zal wegrennen als het kind naar hem toegaat. Als het kind achter de hond aan- loopt en de hond kan op een gegeven ogenblik niet verder, doordat hij bijvoorbeeld naar een hoek van de kamer is gedreven, heeft hij nog maar één middel, van zich afbijten. Ook hier krijgt vaak de hond de schuld en wordt vals genoemd. Vergeten wordt dat de hond volledig in het nauw gedreven werd, hij heeft dan geen andere afweer meer dan zijn tanden. De houding van de hond spreekt in zo’n geval boekdelen: oren naar achteren, naar achteren getrokken lippen, doorgeknikte poten en zijn staart tussen de poten. Zijn beten zijn korte hapbewegingen naar het dichtstbijzijnde lichaamsdeel. Daar kinderen vaak even hoog zijn als de hond, worden deze in zo’n geval nogal eens in het gezicht gebeten.

Agressie als gevolg van angst kan ook voorkomen als de hond in zijn jeugd onvoldoende is ingeprent. Dit kan een onvoldoende inprenting zijn op mensen, maar ook op bijvoorbeeld huiselijke geluiden. Het liefst gaat hij op de vlucht. Is dit niet mogelijk, dan zal hij grommen en als hierop niet wordt gereageerd, bijten.

Benjamin hoort de gangkast al opengaan. De stofzuiger. Hij vliegt onder het bed. Doodsbenauwd is hij van dat enge rijdende monster. De baas heeft genoeg van het gedrag van Benjamin en roept hem. Deze hoort dat de stofzuiger aanstaat en durft absoluut niet te komen. De baas vliegt de trap op en wil Benjamin onder het bed vandaan trekken. Op dat moment bijt de hond.

Ook van vreemden moet Benjamin niets hebben, vooral mannen zijn doodeng. Laatst kwam er iemand op bezoek die vriendelijk op hem toeliep. Met zijn staart tussen de poten vloog Benjamin zijn mand in. De man wilde hem daar een aai over de kop geven. Benjamin kon geen kant op en beet de vreemde.

Bij agressie die oorspronkelijk ontstaat uit angst, treedt tegelijkertijd een leerproces op. De meeste mensen deinzen immers terug zodra de hond gromt. En dat is nu precies wat deze hond wil. Het gedrag wordt beloond. Deze angstagressie kan dan gedeeltelijk omslaan in een aangeleerde dominante agressie. Als de hond iets niet wil, hoeft hij maar zijn tanden te laten zien om zijn zin te krijgen. Naast angst komt dan tevens een rangordeprobleem om de hoek kijken. Bij deze ernstige vorm van agressie is het raadzaam professionele hulp in te schakelen.
Door onwetendheid van de eigenaar kan zijn hond agressief tegen hem uitvallen. Een baas die de onderwerpinggebaren van zijn hond niet begrijpt en de hond door blijft straffen terwijl deze zich overgeeft, kan gebeten worden. De hond bijt dan puur uit noodweer.

Agressie en pijn

Een hond die zwaar ontstoken oren heeft, kan agressief reageren als een mens of soortgenoot aan zijn oren komt. Ook een hond die onvoldoende uit de voeten kan, zal eerder agressief reageren. Indien een hond plotseling agressief gaat reageren, dient altijd onderzocht te worden of er geen lichamelijke oorzaak is.

Maternale agressie

Dit is de agressie die een teef kan vertonen ter bescherming van haar pups en omgeving van het nest. Ook een schijndrachtige teef die allerlei speeltjes (pups) verzamelt en deze naar haar mand of zelfgegraven hol sleept, kan deze speeltjes fel verdedigen. Door de teef voor en tijdens deze periode afleiding te geven door veel met haar te ondernemen, kunnen de problemen worden verminderd. In ernstige gevallen kan een hormoonbehandeling uitkomst bieden. Als de teef na elke loopsheid probleemgedrag vertoont en u wilt niet met haar fokken, is een sterilisatie het overwegen waard.

Agressieoverdracht

Bij agressieoverdracht uit het dier agressie naar andere dieren of mensen dan die oorspronkelijk de agressie opwekten. Er wordt ook wel gesproken van afreageren. Voorbeeld: het kind is kwaad op zijn moeder en geeft vervolgens zijn vriendje een schop. Meestal wekt een hogergeplaatst dier agressie op en kan het ranglagere dier hier niet op reageren. De agressie wordt dan van boven naar beneden geschoven.