Het gebit van dieren

Net als bij mensen is het gebit bij dieren ook een zeer belangrijk onderdeel van het lichaam. Ook zien we bij dieren verschillende standen en gebitsproblemen. Om het aantal tanden en kiezen van een dier overzichtelijk te weergeven wordt een tandformule gebruikt. Deze formule word uitgelegd in het volgende artikel.

Basis anatomie en gebitsformule

Bij dieren komen na ongeveer twee tot acht weken hun melkgebit door. Dit bevat net als bij mensen minder gebitselementen(tanden) dan het volwassen gebit. Dieren wisselen zo rond de zeven maanden van gebit. Als men gaat kijken naar het gebit beperken we ons tot één kaakhelft. De kaak is immers symmetrisch. De verschillende soorten elementen hebben allemaal een Nederlandse en Latijnse naam:

• snijtanden - Incisiva
• hoektanden - canini
• voorkiezen - premolaren
• ware kiezen - molaren

Om het aantal tanden en kiezen van een dier overzichtelijk te weergeven wordt een tandformule gebruikt. Het werkt als volgt, een hond heeft in de bovenkaak 3 snijtanden als u vanaf het midden naar de zijkant gaat tellen krijgt u dus 1 incisivum, 2 incisivum en 3 incisivum. Dit wordt afgekort in de formule als bijvoorbeeld 3I, 2I of 1I. Zo wordt de canina bijvoorbeeld 1C, de premolaar 1P en de molaar 1M. In het gebitsformule staat dus de halve kaak aangegeven. Boven de streep staan de elementen van de bovenkaak en onder van de onderkaak. Hieronder staat een voorbeeld van de gebitsformule van een hond en kat:

3I, 1C, 4P, 2M
3I, 1C, 4P, 3M

3I, 1C, 3P, 1M
3I, 1C, 2P, 1M

Standen van het gebit

Het gebit kan vier verschillende soorten standen hebben:

• schaarbeet - Dit is de normale stand. De snijtanden van de bovenkaak vallen hierbij net voor de snijtanden van de onderkaak. De hoektanden van de onderkaak vallen net voor de hoektanden van de bovenkaak.
• tangbeet - Hierbij sluit alles precies op elkaar waardoor er een gat tussen de kiezen ontstaat omdat de snijtanden op elkaar staan.
• onderbeet - De onderkaak is langer dan de bovenkaak. De snijtanden van de onderkaak vallen voor de snijtanden van de bovenkaak
• overbeet - De bovenkaak is langer dan de onderkaak. De snijtanden van de onderkaak vallen te ver achter de snijtanden van de bovenkaak

Gebitsproblemen bij hond of kat

De meest voorkomende gebitsproblemen bij de hond en/of kat zijn de vorming van tandplak en tandsteen. Door etensresten en bacteriën vormt er namelijk elke dag een klein laagje tandplak. Op het moment dat de tandplak niet weg wordt gehaald komt er calcium uit het speeksel bij waardoor het hard wordt en er tandsteen vormt. Tandsteen en tandplak kunnen het gevolg hebben dat het dier een tandvlees ontsteking krijgt. Het is dus van belang dat het tandplak en de tandsteen met regelmaat wordt verwijdert. De beste oplossing hiervoor is hard voer geven, kluiven en een flostouw wat rommel tussen de elementen toch een beetje weghaalt. Mocht het te ernstig worden dan kunt u ook het gebit laten reinigen bij de dierenarts.

Gebitsproblemen bij konijnen en knaagdieren

Doordat de elementen van knaagdieren open wortels hebben groeien deze levenslang. Bij een normale stand van het gebit slijten de elementen van de bovenkaak de onderkaak af. Als de stand van het gebit niet juist is kan het zijn dat de tanden te lang worden, het dier krijgt dan olifantstanden. Deze moeten afgeslepen of afgeknipt worden.Omdat de tanden zeer snel groeien moet dit ongeveer eens iin de maand bij de dierenarts gebeuren.