Dieren EHBO: Redding en vervoer van gewonde dieren

Redding is een handeling, waarbij u een dier dat in gevaar verkeert in veiligheid brengt. Evenals mensen kunnen ook huisdieren in vele gevaarlijke situaties verzeild raken. Ze kunnen door het ijs zakken, in gevaarlijke rivieren zwemmen, in een zwembad springen, waar ze niet zelf uit kunnen klimmen, opgesloten raken tussen gebouwen of in een buis, van daken of uit ramen vallen en zelfs in een boom klimmen en er dan niet meer uit durven komen.

Ze kunnen ook opgesloten raken in een brandend gebouw, in een lege waterput of in andere ruimten, bijvoorbeeld een ijskast die niet meer gebruikt wordt. Voor de redding van een dier gelden dezelfde principes als voor die van een mens. De mate van succes is sterk afhankelijk van de koelbloedigheid, het gezonde verstand, de vindingrijkheid en moed van de redder.

Grondregels voor de redding.

• Laat het zoveel mogelijk aan deskundigen over (als ze er zijn).
• Waag er geen mensenleven of ledemaat aan om een dier te redden, zeker niet als het om een in het wild levend dier gaat.
• Neem de tijd om de redding goed voor te bereiden en deskundige hulp te verkrijgen. Dat is vrijwel altijd mogelijk, behalve in geval van zeer dringende noodsituaties, zoals brand, verdrinking, verstikking of hevige bloeding.
• Bij ernstige noodsituaties (zie boven), moet u ter plaatse de benodigde eerste hulp verlenen. Breng de patiënt daarna naar een veiliger plaats dicht in de buurt, waar u hem uitgebreider kunt verzorgen. Vervoer het dier tenslotte voor een deskundige behandeling naar een dierenkliniek.

Pas in noodsituaties de volgende eerste-hulp handelingen toe

• Maak de luchtweg Vrij.
• Pas kunstmatige ademhaling toe.
• Stelp de bloeding.
• Let op eventuele andere verwondingen.
• Immobiliseer gewonde ledematen.
• Breng het dier in veiligheid.

Methoden voor veilig vervoer

De wijze waarop we een dier vervoeren hangt af van de grootte en het temperament van de patiënt, en van de aard van de verwonding, terwijl ook de aanwezige hulp, de af te leggen afstand en of het dier wel of niet bij bewustzijn is een grote rol spelen.

Doe de patiënt een muilband om als hij bij bewustzijn is en kan bijten.

Als de patiënt weggesleept of meegetrokken moet worden, pakt u hem bij het nekvel vlak achter de kop, en bij een huidplooi ter hoogte van de schouders en trek hem zo, met de kop naar voren, mee. Zorg dat het lichaam zo recht mogelijk wordt voortbewogen en let op dat de poten onbelemmerd meebungelen. Schuif de patiënt — indien mogelijk op een plank of deken; dit vergemakkelijkt het vervoer en voorkomt verdere verwondingen. Buig of verdraai het lichaam van het dier zo min mogelijk, dit kan vooral hij letsel aan wervelkolom en poten nadelig zijn.

Ondersteun een lichaamsdeel, dat duidelijk gewond of misvormd is voorzichtig, door uw handen onder en boven het gewonde gebied te houden. Probeer een gewonde poot te immobiliseren met een noodspalk. Het gezegde ‘Leg ter plaatse een spalk aan’ geldt zowel voor mens als voor dier.

Vervoer een gewond dier liefst in liggende houding. Dit zal, als de patiënt bewusteloos is, geen probleem zijn. U kunt hem dan gemakkelijk op een plank of andere geïmproviseerde brancard vast- binden of hem in een deken optillen, waarna u hem in een verwarmde auto naar de dierenarts kunt vervoeren.

Vervoer een dier dat minder ernstig gewond is bijvoorbeeld in een reiskennel, kattenmandje of -doos, of in een gewone grote doos.

Wees rustig en raak niet in paniek. Zorg ervoor dat de patiënt het warm genoeg heeft en kalm blijft liggen.

Het redden uit moeilijke situaties

Een dier dat in een diepte is gevallen en er zelf niet meer uit kan komen, bijvoorbeeld in een diepe put of van een steile kade, kan vaak met behulp van een ‘lasso’ gered worden. Dit is een touw met een lus aan het uiteinde en is vooral geschikt voor kleine dieren (lichter dan 27 kg). Als u de lus om de hals van het dier kunt krijgen en de lus dan aantrekt, zodat de kop er niet meer uit kan glippen, is succes meestal verzekerd. Trek het touw aan tot het strak gespannen staat. Roep het dier, en als het dan naar boven probeert te klauteren trekt u snel en hard aan het touw. U kunt het dier niet ophangen of wurgen; de nek is sterk en er wordt maar kort aan getrokken. Als u de lus om de hals kunt krijgen is dit dus een zeer succesvolle methode.
Een lange stok (3 â 4 m) met een lus aan het eind kunt u ook voor vele doeleinden gebruiken. U kunt er een dier mee uit een boom halen (vooral als u tevens een ladder bij de hand hebt) of uit een vijver of wak (in het ijs) en er nog vele andere moeilijke reddingsproblemen mee oplossen.

Een kat die hoog in een boom zit, wil er nog wel eens zelf uitkomen als u hem lokt met een bakje sterk-ruikende vis, vooral als hij hongerig is geworden.

Als een dier in een nauwe ruimte klem zit moet u hem met zeepsop of vloeibare zeep besprenkelen. Hierdoor wordt de vacht wat gladder en kunt u hem er misschien uit trekken of hem voorzichtig loswrikken. Bedenk dat een kat met zijn snorharen de breedte van een nauwe opening beoordeelt. Als de snorharen erdoor kunnen, kan het lichaam van de kat er ook door dus knip de snor van uw kat nooit af! Hij zal zich dan kunnen ‘verkijken’ op de breedte van een doorgang.

Ongelukken met elektriciteit gebeuren nog wel eens doordat een dier een elektrisch snoer doorbijt. Trek direct de stekker uit het stopcontact of draai de schakelaar uit, zodat de stroom uitgeschakeld wordt. Als u de stroom niet kunt uitschakelen moet u met behulp van een lange droge, houten stok of een droog touw de draad van het dier proberen af te trekken of andersom. Dit is gevaarlijk dus zorg dat u droge handen hebt en op een droge ondergrond staat. Ook een laag voltage kan gevaar opleveren wees dus zeer voorzichtig. De patiënt heeft meestal direct kunstmatige beademing nodig en moet naar de dierenarts.

Ga geen brandend gebouw binnen om uw huisdier te redden. dat is veel te gevaarlijk. De brandweer is meestal snel ter plaatse. Wacht tot zij te hulp komen.