Varkens houden als hobby

Varkens zijn intelligente, lieve en aanhankelijke dieren. Aan het houden van varkens kan veel plezier beleefd worden. Daarnaast kan door varkens te houden worden voorzien in het eigen varkensvlees. Verantwoord vlees eten komt hierdoor een stap dichterbij. Door varkens zelf op te kweken, ben je immers zelf verantwoordelijk voor hun levensduur, levenskwaliteit en het voedsel dat ze krijgen. Weet je wat je eet dus!

Varkens houden

Varkens zijn gezelschapsdieren. De dieren kunnen daarom beter niet alleen worden gehouden maar altijd minimaal in een tweetal. Een varken alleen kan agressiviteit ontwikkelen als het in zijn eentje wordt gehouden. Daarnaast zijn varkens zijn speelse dieren die zich vrij snel vervelen. Verveling blijkt bijvoorbeeld wanneer varkens elkaar de staart afbijten. Om ze te vermaken kan de varkens een skippybal worden gegeven. Belangrijk is dat aan het speelvoorwerk geen scherpe punten of losse onderdelen zitten. Zorg er ook voor dat het ‘speelgoed’ stevig is: varkens kunnen flink doorbijten.

Wat eten varkens?

Varkens zijn alleseters. Dit betekent echter niet dat alle soorten voedsel gezond zijn voor een varken. Net als bij mensen het geval is, is het niet goed om een varken menselijke dikmakers te geven zoals koek, chips en snoep. Verder mag een varken geen vlees krijgen of eten wat in aanraking is geweest met vlees, bloed of dierlijk vet. Over het algemeen geldt, hoe gevarieerder en beter het voedsel is, des te hoger de kwaliteit wordt van het varkensvlees. Een goede maaltijd voor een varken bestaat uit tweemaal daags:

• Krachtvoer;
• Gekookte aardappelen;
• Geweekt graan;
• Brood;
• Groenten.

Varkenshok

Zeer belangrijk is dat varkens zowel in een hok kunnen vertoeven als in een buitenverblijf. Het is van belang dat varkens een hok hebben om in te schuilen tegen de kou, wind en regen. Het beste is om in het hok een laag stro te leggen. Het varken kan hiervan een soort bed maken waarin hij ’s nachts maar ook overdag heerlijk kan luieren. Het slaapgedeelte zal zeker niet gebruikt worden om uitwerpselen in te deponeren. Het klinkt misschien gek maar een varken is een schoon dier.

Verzorging van varkens

Een goede verzorging kan veel gezondheidsproblemen bij varkens voorkomen. De varkenshuid is bijvoorbeeld heel belangrijk. Varkens verzorgen hun huid zelf door zichzelf te likken en te krabben met hun poot maar ook door te schuren tegen bomen, palen, takken en struiken. Wanneer varkens geen stevige schuurplek hebben zal daar gauw de deur of de wand van het hok voor gebruikt worden. Zorg dus dat het hok ‘varkensproof’ is. Ook is het goed om de huid van het varken af en toe met een borstel te schuren. Dit is goed voor de huid van het varken maar hierdoor wordt ook een band tussen mens en dier gecreëerd.

Varkens fokken

Varkens fokken kan extra plezier geven aan het houden van varkens. Biggetjes zijn klein, vertederend, grappig en knuffelbaar. Eens in de drie weken is een zeug (vrouwtjesvarken) vruchtbaar. Wanneer zij tijdens deze periode bevrucht wordt door een de beer (mannetjesvarken), worden na ongeveer 115 dagen biggetjes geboren. De zeug kan wel 20 biggetjes per worp krijgen maar het gemiddelde ligt dit rond de 11. De biggetjes drinken bij hun moeder. De eerste melk na de geboorte, de zogenaamde biest, is erg levensbelangrijk. In de biest zitten noodzakelijke voedingsstoffen voor de pasgeboren biggetjes. Omdat een varken 13 à 14 spenen heeft kan het voorkomen dat er niet genoeg tepels zijn voor het aantal biggen. Let dus op of geen van de biggetjes een groeiachterstand krijgt, bijvoorbeeld een zwakker biggetje. Wanneer toch blijkt dat niet alle biggetjes goed groeien kunnen deze met oplosmelk worden opgevoegd. Circa drie weken na de geboorte beginnen de biggetjes al een beetje vast voedsel te eten. Na acht weken hoeve ze niet meer noodzakelijk bij de zeug te drinken en kunnen dan volledig leven op vast voedsel. In deze periode kan de hoeveelheid voer in vier maanden langzaam op naar tweemaal 1,25 kg per dag (normale grootte varkens).

Varken (laten) slachten

Varkensvlees is geliefd bij veel mensen. Ook in een restaurant staat er vaak een varkensvleesgerecht op het menu. Wanneer je zelf varkens houdt en/of fokt kun je ook eigen dieren opkweken voor de slacht, zodat je weet wat je eet. Het kan emotioneel zijn om een varken, waar je aan gehecht bent te laten slachten. Denk hier dus vooraf goed over na. Het is bij wet verboden om varkens thuis te slachten. Dit was vroeger gebruikelijk maar tegenwoordig is het verplicht om een varken door een gediplomeerd slager te laten slachten. Het aantal kilo’s vers varkensvlees dat overblijft na de slacht is gemiddeld zo’n 45 kilo. Van tevoren kun je aan de slager aangeven welk soort vlees je wilt hebben van het varken. De mogelijkheden zijn als volgt:

• Varkenskop voor hoofdkaas;
• Wangvlees voor worst;
• Rugspek;
• Spiering;
• Borstvlees;
• Ribkarbonade;
• Haaskarbonade;
• Varkenshaas;
• Varkensbuik voor speklappen, spare ribs en katenspek;
• Varkensschouder voor schouderham;
• Ham;
• Hiel;
• Onderpoot;
• Staart.

Mocht je een aantal delen van het varken niet als zodanig willen ontvangen dan is het mogelijk om van dat betreffende deel bijvoorbeeld worst te laten maken.

Nadat het varken geslacht is, wordt het bij de slager een aantal dagen opgehangen om het vlees te laten rijpen. Dit komt de kwaliteit en smaak van het vlees ten goede. Na deze rijping kan het vlees in de diepvries worden opgeslagen. Vaak is het mogelijk om het verse vlees door de slager vacuüm te laten verpakken in de gewenste hoeveelheden. Een andere mogelijkheid is om het inpakken zelf thuis te doen. Dit is kostenbesparend. Let er wel op dat het inpakken onder hygiënische en koele omstandigheden gebeurt.