De komodovaraan – grootste hagedis ter wereld

De komodovaraan is de grootste hagedis ter wereld en kunnen prooien eten die groter zijn dan zichzelf. Helaas staat het dier wel op de lijst van bedreigde diersoorten. Het zou toch zonde zijn als het dier zou uitsterven, want het blijven interessante dieren.

Algemeen

• Latijnse naam: Varanus komodoensis
• Soort: Reuzenhagedis / reptiel
• Type: Carnivoor
• Waar komen ze voor: In het zuidoostelijke gedeelte van Indonesië, zo ook op het eiland Komodo.
• Hoe oud kunnen ze worden: Komodovaranen kunnen wel 50 jaar oud worden.

Voedsel

Komodovaranen zijn echte vleeseters. De jonge varanen eten insecten maar ook kleine dieren zoals gekko’s en vogels. Wanneer ze groter zijn, wordt hun prooi ook groter en dan eten ze herten, slangen en paarden. De javaanse hert is hierbij hun voornaamste prooidier. Komodovaranen zijn hebben kannibalistische neigingen en eten wanneer nodig zelfs hun eigen jongen op! Vandaar dat jonge varanen tot 8 maanden oud in bomen leven, waar de volwassen varanen niet bij kunnen.

Kenmerken van het lichaam

De komodovaraan is de grootste hagedis ter wereld. Ze kunnen wel 3 meter lang worden en wegen dan tussen de 90 en 150 kilo. De komodovaraan heeft de typische lichaamsbouw van een hagedis met een langwerpig lichaam, een lange staart en kromme poten. De kleur van hun huid is bruin tot olijfgroen bij de meesten, maar er zijn ook soorten waarbij de kleur van de huid roodachtig is. De mannetjes en vrouwtjes zijn bijna niet van elkaar te onderscheiden. De oren, ogen en tong wordt bij komodovaranen gebruikt om prooien, vijanden maar ook potentiële partners te detecteren. De komodovaraan kan zogenaamde frequenties horen en ook goed bewegende objecten waarnemen. Ruiken doet hij niet met zijn neus, maar met een weefsel dat zich in het gehemelte van zijn bek bevindt.

Levensgewoonten

Komodovaranen leven in warme, droge omgevingen zoals tropische savannes en ook in open gebieden met grasland. Hun leefomgeving is geografisch gezien beperkt, omdat ze vooral op de kleinere eilanden van Indonesië voorkomen en niet ver genoeg kunnen zwemmen om naar het vasteland te komen. De jonge varanen leven de eerste 8 maanden in bomen, en de volwassenen leven vooral op de grond. Door hun grote gewicht kunnen ze dan niet meer in de bomen klimmen. Vaak leven Komodovaranen in groepen en eten ook in groepen. Gevonden prooi wordt dus samen gedeeld.

Voortplanting

Een komodovaraan kan zich in principe het hele jaar voortplanten maar geven de voorkeur aan de maanden juli en augustus. De vrouwtjes scheiden in hun vruchtbare periode geurstoffen af die de mannetjes aantrekt. Het vrouwtje legt een maand na de paring ongeveer 30 eieren. Na 7 tot 8 maanden komen de eieren uit. De jongen staan er dan meteen ook alleen voor aangezien de ouders niet bij hun jongen blijven.