Een eigen paard kopen

Op een dag is het zo ver: je droom, een eigen paard, staat op het punt om werkelijkheid te worden! Hoe sprookjesachtig de aanschaf van een paard ook kan voelen, probeer realistisch te blijven en ken je rechten en plichten. Er zijn vele aspecten die bij het kopen van een paard komen ook, leuke en minder leuke aspecten. Een eigen paard kopen behelst onder meer de keuring van het paard en de koopovereenkomst. Een paard kan je op diverse plaatsen kopen, waaronder de paardenmarkt en de paardenfokker.

Wat voor paard of pony zoek ik?

Voor je op zoek gaat naar je droompaard is het verstandig jezelf een aantal vragen te stellen. Natuurlijk is elk paard anders en beschikt over een uniek karakter en eigenschappen, maar in grote lijnen zijn paarden wel in bepaalde categorieën te verdelen. Om je zoektocht zo gericht en efficiënt mogelijk te maken, is het handig om over de volgende aspecten na te denken, voor je daadwerkelijke paardenjacht van start gaat.

De leeftijd en africhtingsgraad

Veel mensen dromen er van om een paard aan te schaffen op het moment dat het nog een veulen is, zodat men een unieke band op kan bouwen en men het paard volledig naar de eigen hand kan zetten. Je moet je echter realiseren dat het opvoeden van een veulen en het later in rijden van het jonge paard een klus is die maar voor weinig mensen weggelegd is. Veel mensen overschatten hun eigen kennen en kunnen en een miskoop ligt dan op de loer. Beoordeel jezelf zo eerlijk en objectief mogelijk wat je kennis van paarden in theorie en praktijk betreft. Ben je er klaar voor om een eigen veulen op te voeden? Ben je rijtechnisch handig genoeg om de problemen die je tegen kan komen bij het inrijden van het paard de baas te kunnen?

Vooral wanneer het je eerste eigen paard betreft is het handig om een wat ouder leerpaard te kopen. Dit paard kent alle 'knopjes' al en kan jou een heleboel leren over de verzorging en het rijden. En ook met een ouder, ervaren paard kan je prima een band op bouwen, evenals met een jong en groen paard.

Je budget

De aanschaf van een paard kan behoorlijk in de cijfers lopen. Dit is niet enkel afhankelijk van de leeftijd en africhtingsgraad van het paard, maar ook van het ras, de afkomst en de kleur.

Een jong paard is over het algemeen goedkoper dan een ouder paard. Dit komt omdat het jongere paard over het algemeen minder of geen sportresultaten op zijn of haar naam heeft staan. Een wat ouder paard dat op een hoog niveau in de dressuursport loopt, is duurder dan een paard wat op de plaatselijke manege onderlinge dressuurwedstrijden gereden heeft.

Het ras van het paard speelt ook mee in de prijs van het dier. Bepaalde rassen staan bekend om hun vaardigheden, zoals de IJslander bijvoorbeeld meer gangen heeft dan een standaard rijpaard. Er zijn rassen waarvan er minder paarden op de wereld zijn, deze paarden zijn duurder vanwege de relatieve uniekheid van het ras. Bovendien speelt de aanleg van het dier mee. Voor een Shetlander ben je doorgaans maximaal €500 kwijt, terwijl je voor een rasechte Andalusiër wel €10.000 kwijt bent.

Bij bepaalde rassen komen bepaalde kleuren van de vacht vaker voor dan andere kleuren. Zo betaal je voor een zwarte Arabische Volbloed soms wel het driedubbele in vergelijking met zijn bruine soortgenoot, terwijl ze beide vergelijkbare kwaliteiten hebben.

De aanleg van een paard wordt voor een groot deel bepaald door de ouders van het dier. In de wereld van het paardenfokken worden zorgvuldig de beste merries en hengsten uitgezocht op basis van hun beweging, karakter en bouw. De nakomelingen van dergelijke paarden hebben dikwijls stamboekpapieren. Hierop staan de ouders en verre voorouders van het dier vermeld, evenals het ras. Een paard met stamboekpapieren is meer geld waard dan een paard zonder deze papieren.

Het type paard

Hoewel sommige paardenleken beweren dat alle paarden op elkaar lijken, zit er een wereld van verschil tussen het ene en het andere paard. Je zal een paard zoeken dat qua karakter, prestaties, bouw en lengte goed bij je past.
Mensen die van zichzelf al vrij onrustig zijn, zullen slecht uit de voeten kunnen met een toch wat onrustigere en drukkere Volbloed. Deze mensen zijn meer gebaat bij een paard dat meer onverstoorbaar en rustiger is. Een jonger kind zal ook beter om kunnen gaan met een Shetlander of Welsh pony dan met een grote KWPN-er.

Niet geheel onbelangrijk is dat het paard qua ambities bij je past. Het is niet eerlijk om van een zwaar gebouwde Tinker te verwachten dat hij ook een lichte tour met je aan zal kunnen. Bepaalde rassen zijn daarnaast meer geschikt voor het springen, dressuur of juist het mennen. Arabische volbloeden staan bekend om hun grote uithoudingsvermogen en zal je dikwijls in de endurance aantreffen. Niet enkel het ras is bepalend wat betreft de potentie van het paard, maar ook de ouders van het dier. Bepaalde ouders staan bijvoorbeeld bekend om hun grote springtalent, of om hun geduldige karakter.

Een paard groeit in principe niet met de eigenaar mee, tenzij het een veulen betreft. Het is daarom aan te raden om goed naar je eigen lengte en gewicht te kijken en dit te vergelijken met het paard wat je op het oog hebt. Een ruiter van 1m60 kan waarschijnlijk beter uit de voeten met een grote ponymaat of een klein paard dan een reusachtig paard. Wanneer het paard te groot voor je is heb je vaker moeite in de omgang met het paard, omdat je bijvoorbeeld meer moeite hebt om op het paard te klimmen en het paard overal te kunnen poetsen. Ook met rijden is een te groot paard niet fijn, je kan je hulpen immers minder duidelijk geven. Je moet echter ook niet te lang of te zwaar zijn voor een paard. Je krijgt dan namelijk gemakkelijk balansproblemen in het zadel door de hefboomwerking van je lengte en bovendien is je grootte en gewicht ook niet bevorderlijk voor de gezondheid van het paard.

De keuze voor het paard

Eindelijk is het zover, de jacht op het ideale paard kan beginnen! Maar waar begin je eigenlijk? Tegenwoordig wordt er veel gebruik gemaakt van Internet. Er bestaan diverse websites die op grootschalig niveau paarden te koop aan bieden. Ook op kleinere Internetfora worden paarden onderling aangeboden. Je kan uiteraard ook op de ouderwetse manier de paardenmarkt afstruinen, of een bezoek brengen aan een gerenommeerde paardenfokker. En ook via via worden er diverse paarden aangeboden en verkocht.

Tonen en bekijken

Stel je bent je ideale droompaard tegen het lijf gelopen. Dan wil je uiteraard graag bekijken wat het dier allemaal in de mars heeft en het dier zelf ook uitproberen. Op de meeste grotere stallen en ook bij veel particuliere kopers zal het paard eerst door de eigenaar of een ruiter van stal voorgereden worden. Deze ruiter kent het paard immers al een tijd en weet precies wat het dier wel en niet kan en zal dit aan je laten zien.

Omdat het uiteindelijk de bedoeling is dat jíj het paard gaat rijden is het verstandig zelf ook één of meerdere keren op het paard te klimmen. Zo krijg je een indruk van het paard onder het zadel en kan je aanvoelen of jullie een klikkende combinatie kunnen gaan vormen of niet. Veel mensen vinden het prettig om een onafhankelijke en deskundige derde ook even op het paard te zetten. Het is het handigst wanneer deze derde iemand is die jou als ruiter goed kent, zodat deze een inschatting kan maken van jullie als combinatie.

Het is aan te raden om het paard meerdere keren te bezoeken en te beoordelen. Een enkel bezoekje vormt immers slechts een momentopname. Ook jij en het paard hebben wel eens een mindere of betere dag. Door het paard vaker te bezoeken leer je het dier onder diverse omstandigheden kennen.

De optie en het uitproberen

Omdat een paard een aanschaf is die je over het algemeen voor het leven doet en waar je veel in investeert, kan het handig zijn om een optie op het paard te nemen, of over een te komen dat je het paard enkele weken op proef neemt.

Wanneer je een optie op een paard overeenkomt spreek je met de verkopende partij af dat jij als koper het recht van eerste koop hebt. Dit recht op eerste koop vervalt echter binnen een bepaalde overeengekomen periode. Het is handig deze afspraak schriftelijk over een te komen om latere verwarring te voorkomen.

Bij een aantal verkopers is het mogelijk een paard enkele dagen of weken als paard op proef te nemen. Hierbij neem je het dier mee naar je eigen stal en heb je meer tijd om het paard te beoordelen en dit onder diverse omstandigheden en op diverse momenten. Je krijgt op deze manier een beter beeld van het paard zodat je beslissing meer weloverwogen zal zijn. Leg ook deze afspraken schriftelijk vast, je zal niet de eerste zijn die het dier enkele weken onder de hoede gehad te hebben om vervolgens te horen dat het dier aan een ander verkocht is. Enkele afspraken die het waard zijn om schriftelijk vast te laten leggen zijn:

• Waar en hoe wordt het dier tijdelijk ondergebracht?
• Welke voeding krijgt het dier?
• Hoe lang is de proefperiode?
• Wat gebeurt er wanneer men het paard niet koopt?
• Wat gebeurt er wanneer men het paard wel koopt?
• Hoe zit het met de kosten van een eventuele vee-arts, training, ontworming, stalling, transport en dergelijke?
• Vraagt de verkopende partij een vergoeding voor de proefperiode en zo ja, hoe hoog is deze?

De keuring

Het is aan te raden om een paard te laten keuren alvorens je het koopt. Door het paard te laten keuren kom je achter de eventuele gebreken van het dier welke in je beslissing het paard wel of niet te kopen mee kunnen spelen. Sommige verzekeraars eisen ook dat het paard gekeurd en goedgekeurd is.

Welke typen keuringen zijn er?

Je kan een keuring zo uitgebreid of oppervlakkig maken als je zelf wilt. Realiseer je dat de persoon die het paard keurt van belang is. Sommige verkopers willen dat hun eigen vee-arts het dier keurt. Je kan echter het beste een onafhankelijke partij zoeken die de keuring uit wil voeren. De verschillende keuringen zijn:

• De verkoopkeuring: deze geeft de verkoper vooraf inzicht in de fysieke kwaliteit en gezondheid van een paard
• De aankoopkeuring: deze geeft koper inzicht in de fysieke kwaliteit en gezondheid van een paard
• Verzekeringskeuring: deze keuring geldt als keuring voor acceptatie van een paard door de verzekering
• Sportkeuring: hierbij worden de fysieke kwaliteit van het dier en de gezondheid beoordeelt tijdens en rondom een wedstrijd, dopingcontrole valt hier ook onder
• Verrichtingenkeuringen: deze worden gedaan om de prestaties van een hengst of merrie te beoordelen, vaak met het oog op opname in fokregisters en goedkeuring voor de fok

Wat houdt de keuring in?

De vee-arts keurt het paard op de fysieke en gezondheidsaspecten. De vee-arts zal dus geen uitspraak doen over het karakter of talent van het dier. Er zijn diverse keuringsmogelijkheden. Je kan het dier enkel klinisch laten keuren, hierbij keurt de vee-arts enkel wat hij met het blote oog en oor kan waarnemen. Je kan het paard ook röntgenologisch laten keuren, hierbij worden er ook röntenfoto's van het dier gemaakt. Hier boven op kan men nog diverse aanvullende keuringen laten uitvoeren, zoals scans en bloedkeuringen.

De koop van het paard

De koopprijs van een paard lijkt vaak duidelijk. Toch kunnen er diverse misverstanden rondom de prijs van een paard ontstaan. Zo kan er een bedrag gevraagd worden voor bemiddeling tussen verkopende partij en koper. Ook kunnen eventuele toebehoren al dan niet bij de totale verkoopprijs inbegrepen zijn. Het is verstandig om dergelijke zaken schriftelijk vast te laten leggen. Enkele aspecten die men op kan nemen in een dergelijke schriftelijke overeenkomst:

• Wat gebeurt er wanneer de koper niet tevreden is met de aankoop?
• Krijgt de koper het geld terug wanneer men het paard terugbrengt bij de verkopende partij of kan men het paard omruilen?
• Hoe wordt de waarde van het paard bepaalt wanneer het paard op een later moment terug gebracht wordt?

Eigendom van het paard

Wanneer je een prijs betaald hebt voor een paard ben je nog niet direct de eigenaar. Ook een paspoort is geen eigendomspapier. Het eigendom van een paard hoort bij een eventueel desbetreffend stamboek ingeschreven te staan. Koopovereenkomsten kunnen gelden als eigendomsbewijs van het paard, maar een inschrijving op naam geeft meer zekerheid.

Paard kopen op een veiling

Het kan voorkomen dat je op een paardenveiling loopt en daar je droompaard tegen het lijf loopt. Het kopen van een paard op een veilig gaat echter iets anders in zijn werk dan het kopen van een paard van een handelsstal of particulier.

Zo krijgt men te maken met zogenaamde veilingvoorwaarden. In deze voorwaarden staat de veilingsprocedure vermeld en de rechten en plichten van alle partijen. Een paard op een veiling wordt gekocht in de staat die het heeft op de paardenveiling. Het doen van een keuring is vrijwel altijd onmogelijk en ook voor het constateren van gebreken achteraf kunnen afwijkende regels gelden.

Paard kopen op de paardenmarkt

Er zijn steeds minder paardenmarkten, maar ze bestaan nog steeds! Wanneer je een paard op de paardenmarkt wilt kopen kan je beste zorgen dat je voldoende kennis van zaken hebt en een sterk ontwikkelde intuïtie. Neem eventueel iemand met verstand van zaken mee indien je zelf niet voldoende over deze kwaliteiten beschikt.

Op de paardenmarkt koop je letterlijk wat je ziet. Er is vaak weinig achtergrondinformatie over de dieren en als dit er is, is het maar de vraag in hoeverre deze informatie correct is. Vaak kan je pas wanneer het dier op je stal staat beoordelen wat de kwaliteiten, conditie en eventuele gebreken van het dier zijn.

Een koopovereenkomst wordt slechts zelden opgesteld op een paardenmarkt, waardoor eventuele latere bewijsvoering zeer lastig wordt. Je kan jezelf enigszins indekken door om geldige identiteitspapieren van de verkopende partij te vragen en deze gegevens over te nemen.

De koopovereenkomst

Je doet er verstandig aan om wanneer je een paard wilt kopen een zogenaamde koopovereenkomst op te stellen. Je kan een standaard koopovereenkomst formulier invullen, of een koopovereenkomst op maat (laten) maken. In de koopovereenkomst neem je de afspraken die je gemaakt hebt met de verkopende partij op. Mondelinge afspraken raken al snel (bedoeld en onbedoeld) in de vergetelheid en wanneer er een meningsverschil is heeft men niets om op terug te vallen.

Gegevens koper en verkoper

In de koopovereenkomst kan je de gegevens van de verkoper en koper opnemen. Denk hierbij aan:

• De naam en voorletters
• Kopie van legitimatiebewijs of legitimatienummer
• Het adres
• Telefoonnummer(s)
• Emailadres(sen)
• Geboortedatum
• Kamer van Koophandel nummer (indien aanwezig)
• BTW-nummer (indien aanwezig)
• Eventuele bevoegdheid tot sluiten overeenkomst (indien verkopende partij geen of niet de enige eigenaar is)

Gegevens van het paard

Ook van het paard kan je een aantal gegevens in de koopovereenkomst opnemen:

• Naam paard
• Naam vader paard
• Naam moeder paard
• Geboortedatum
• Eventuele fokker
• Kleur
• Aftekeningen
• Schofthoogte
• Andere opvallende kenmerken
• Ras
• Geslacht
• Chipnummer
• Paspoortnummer
• Stamboek en stamboeknummer
• Inentingsbewijzen
• Keuringspapieren