Reeën - Sierlijk, schuw en onvindbaar

Ze zijn stil en onvindbaar, snel en wendbaar. Door heel Nederland leven ze - maar ze door heel Nederland vínden is andere koek. Een portret van de ree - de meest succesvolle hertensoort van Europa. De ree is een zoogdier (Mammalia). Hij behoort tot de orde Artiodactyla, oftewel evenhoevigen, waar we alle herten, maar ook nijlpaarden, giraffen, kamelen en buffels toe rekenen. Zijn familie is Cervidae, herten, en zijn geslacht 'Capreolus', ree.

Algemeen

Vroeger dachten veel mensen dat reeën vrouwelijke herten waren, maar dat is absoluut niet zo. Een mannelijke ree is een reebok en een vrouwelijke een reegeit. Dit is bij de meeste evenhoevigen zo, omdat de benamingen 'bok' en 'geit' typerend zijn voor deze familie. Slechts bij enkele hertensoorten praten we over 'hindes' (vrouwelijke edelherten, bijvoorbeeld).

Reeën zijn lichtbruin tot oranjekleurig, de kleur verschilt per seizoen, en niet erg groot. De schofthoogte (afstand van grond tot hoogste punt onderlichaam, exclusief kop en nek) is maximaal 80 centimeter. Als een ree rechtop zou gaan staan zou hij tot 1 m. 35 kunnen reiken, maar reeën staan haast nooit rechtop, tenzij reebokjes territoriale gevechten hebben, of vechten in de paartijd. Het gewicht van een ree is maar 35 kilo. Wat de ree verder onderscheidt van andere hertensoorten is de staart: die is zeer klein en valt alleen op als een ree zijn behoefte doet.

Gewei

Het gewei van een ree is niet erg bijzonder: het heeft een simpele vorm en wordt tot 25 cm. groot. Het bestaat uit kraakbeen wat uit de schedel van de ree groeit. Bij de mens zit kraakbeen alleen in neus en oren. Het gewei begint te groeien bij reebokjes in de lente. De basthuid schuren ze er in de lente, van maart tot juni, af. Aan het einde van de herfst werpen ze het gewei af. Afgeworpen geweitjes zijn populaire trofeeën voor wandelaars. Als een reebokje voor het eerst een gewei krijgt, zit daar soms een rare groeifout in, waardoor het een bobbelig, dik, misbaksel wordt. Dit noemen we een pruikgewei. Het komt niet vaak voor, maar reegeitjes kunnen ook een gewei ontwikkelen.

Leefomgeving en voedsel

De ideale leefomgeving voor een ree is een heuvelachtig gebied met akkers, weilanden, houtwallen en bossages. Het Nederlandse platteland is dan ook een perfecte plek voor de ree, evenals het nog meer verlaten Noord-Franse platteland. Grote stukken platgeslagen graanveld zijn vaak niet veroorzaakt door regen, maar door een troep slapende reeën, die behoefte hebben aan beschutting, ook al zijn ze zelfs in hun slaap alert.

In Nederland leven zo'n 50.000 reeën, ook op de Waddeneilanden. Reeën kunnen makkelijk heen en weer lopen tussen Friesland en de Waddeneilanden als het eb is, en dat doen ze ook vaak. Over heel Europa is de ree goed verspreid. Hij mijd alleen gebieden met extreem koude of warme temperaturen.De gebieden waar hij dus niet voorkomt in Europa zijn Ierland, stukjes Schotland, Wales en Engeland, het Iberisch Schiereiland, Lapland en het noorden van Scandinavië en tenslotte IJsland. Buiten Europa kan de ree ook goed gedijen: in het noorden van Turkije, het Midden-Oosten en Zuid-Rusland zijn de dieren ook algemeen.

Eten

Reeën hebben ongeveer hetzelfde dieet als eekhoorns. Ze eten onder andere gras, bladeren, kruiden, tamme kastanjes, eikels, uitlopers van bomen, loofblaadjes enzovoorts. Ook zijn reeën herkauwers: ze hebben drie magen.

Gedrag

De meeste reeën leven in een soort roedel met hun jongen, onder leiding van een oudere reegeit. Oudere reebokken leven solitair. Alleen in de bronsttijd, juli/augustus, zoeken de oudere bokken de geitjes op. Echter, s'winters sluiten de groepen reeën zich bij elkaar aan in groepen van soms 100 dieren.

Bronsttijd

Als in juli/augustus de bronsttijd aanbreekt zoeken de bokjes de geitjes op. Normaal gezien zouden de hertenkalfjes na 150 dagen geboren worden, maar omdat dat midden in de winter is stellen de reeënmoeders de geboorte zelf uit (dat kunnen ze namelijk) zodat de baby's in de winter beginnen te groeien en in de lente geboren worden.

Een jong reetje kan al binnen twee uur staan, kijken, rennen en springen. Het blijft bij zijn moeder tot het volgende jong wordt geboren.

Jacht

De ree is een populair jachtdier in Frankrijk, daarom worden ze s'winters vaak bijgevoederd. Verder werden in Nederland wel eens reeën afgeschoten omdat ze met teveel tegelijk verkeersslachtoffer werden, akkerland aantastten of te dicht bij woonwijken kwamen. Maar in de meeste gevallen zijn reeën gewoon mysterieuze, onvindbare dieren. Ontastbaar, ver weg, verstopt voor wie niet goed kijkt.