De kleuren in de dierenwereld

De kleuren in de dierenwereld In de natuur zien we veelal donkere onopvallende kleuren zoals grijs of bruin. Echter zijn er ook dieren die enorm opvallen met bijvoorbeeld een bontgekleurd verendek. De kleuren van dieren zijn er niet alleen maar omdat het mooi staat, een groot deel van de kleuren heeft te maken met communicatie tussen verschillende diersoorten.
Een cavia in de kleur agouti / Bron: Pezibear, PixabayEen cavia in de kleur agouti / Bron: Pezibear, Pixabay

Veel voorkomende kleuren

De kleuren die het meeste voorkomen in de natuur zijn de natuurlijke tinten. Zo worden bruin, zwart en grijs onder andere veelal gezien. Bij knaagdieren wordt de kleur agouti (ook wel wildkleur genoemd) gezien. Het eerste deel van een haar is hierbij grijs, loopt over in bruin en eindigt in het zwart. Door deze kleuren vallen de dieren weinig op in de natuur. Het is in de meeste gevallen een goede schutkleur aangezien de grond, bomen, bergen en zand ook in de buurt komen van de meest voorkomende kleuren.

Felle kleuren

Tropische vogels en vissen hebben vaak prachtige felle kleuren. Ze vallen erg op wat in de dierenwereld met roofdieren niet ideaal lijkt, maar wel degelijk een functie heeft. Hoe dieper in de zee des te donkerder wordt de omgeving. De meeste felgekleurde vissen zult u dan ook niet dieper dan 20 meter in het water vinden. Een reden voor de felle kleur is dat er veel meer soorten en vogels en vissen zijn in de tropische gebieden. Zo kunnen vogels en vissen hun soortgenoten in een groot gebied herkennen.

Een andere reden is dat de dieren juist op willen vallen. Vooral bij vogels hebben vaak de mannelijke soorten felle kleuren. Met deze felle kleuren kan het mannetje opvallen voor de vrouwtjes. De mannetjes doen soms ook iets extra's om de vrouwtjes te verleiden. Zo blaast de grote fregatvogel een rode zak op de borst op en de satin bowerbird heeft misschien geen felle kleur, maar verzamelt zoveel mogelijk felle dingen zoals bloemblaadjes om een mooie verzameling voor een vrouwtje te maken.

Bron: Skeeze, PixabayBron: Skeeze, Pixabay
Een laatste functie van de felle kleuren is het waarschuwen. Zo hebben veel giftige kikkers een felle kleur. Hiermee zijn andere dieren eigenlijk gewaarschuwd dat ze de kikker beter niet op kunnen eten. Een kikker valt dan dus wel op door zijn kleur, maar een roofdier zal een felle kikker toch niet gauw pakken.

Verkleuren

Sommige dieren kunnen van kleur veranderen om zo op te gaan in hun omgeving. Een van de bekendste verkleurende dieren is de kameleon. Dieren die van kleur kunnen veranderen hebben altijd een basiskleur. De kameleons die voornamelijk in bomen leven hebben een groene kleur, de kameleons die meer op de bodem leven hebben een bruinachtige kleur. Verder past de kleur zich niet echt aan de omgeving aan, maar het is meer een manier van communiceren. Bij ziekte, temperatuurwisseling, tijdens de paringstijd, tijdens de drachttijd, bij stress en onder andere bij agressie zullen de kleuren van de kameleon veranderen.

Bron: Amandad, PixabayBron: Amandad, Pixabay
In het water zijn het de schol, inktvis en de zeekat die hun kleuren aanpassen. Zelfs de krokodil kan veranderen. De krokodil verandert niet echt van kleur, maar wel qua hoe donker de schubben zijn. Een krokodil vangt meer zon met donkere schubben. Om meer of minder zon te vangen kan de kleur van hun schubben lichter of donkerder worden.

Dan zijn er nog de dieren die in de zomer een totaal andere kleur aannemen dan in de winter. Na de rui zullen veel dieren een iets andere kleur hebben, maar de poolvos, hermelijn en poolhaas springen er echt bovenuit. Deze dieren hebben in de winter namelijk allemaal een hele witte vacht en in de zomer verruilen ze hun witte pak voor een bruinachtige kleur.

Een albino koe te herkennen aan zijn witte vacht en rode ogen / Bron: ADD, PixabayEen albino koe te herkennen aan zijn witte vacht en rode ogen / Bron: ADD, Pixabay

Albino

Albinisme komt zowel bij mensen als bij dieren voor. Deze afwijking kan bij elk diersoort voorkomen, maar bij sommige dieren zoals bijvoorbeeld het konijn wordt het vaker gezien. Albinisme is een afwijking waarbij een dier weinig tot geen pigment heeft. Het gevolg is dat het dier wit is en rode ogen heeft. De rode ogen komen eigenlijk omdat juist ook de ogen geen kleur hebben waardoor het bloed van het netvlies zichtbaar is. Het zicht bij een albino is dan ook vaak slecht. Daarnaast verbranden albino's snel en zijn de dieren door hun opvallende witte kleur een makkelijke prooi. Albino's worden dus niet heel vaak gezien omdat de overlevingskans ook niet zo groot is.

Melanisme

Het tegenovergestelde van albinisme is melanisme. Hierbij heeft een dier teveel pigment. De dieren zijn meestal volledig zwart gekleurd. Echter heeft de zwarte kleur in de natuur ook zijn voordelen. Zo kunnen hagedissen met een zwarte huid veel meer zon opvangen. Als een diersoort er veel voordeel bij heeft kan het voorkomen dat er na een tijd een ondersoort van een dier ontstaat. Dit is onder andere het geval geweest bij de peper- en zoutvlinder. Deze vlinder waren voorheen voornamelijk wit, maar hun leefgebied lag in een industrieterrein waardoor de witte berken veranderden in met roet besmeerde bomen. De witte vlinders vielen nu juist enorm op in de omgeving. Door spontane genmutatie kwamen er vlinders met melanisme bij. Doordat de donkere vlinder een grotere kans op overleven hadden bleven er uiteindelijk steeds minder witte vlinders over.
© 2016 - 2024 Bembi, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Kleuren in het dierenrijk: hoe komen dieren aan hun kleur?Kleuren in het dierenrijk: hoe komen dieren aan hun kleur?Dieren zijn er in alle kleuren. Zebra’s zijn zwart-wit, leeuwen geel, vogels zijn er in alle kleuren, van blauw tot rood…
Kameleon: Hoe en waarom verandert dit reptiel van kleur?Kameleon: Hoe en waarom verandert dit reptiel van kleur?De Kameleon is onder het grote publiek ongetwijfeld één van de meest bekende reptielen. Het vermogen van de kameleon om…
Kleuren in het dierenrijk: kleurenpracht onder waterKleuren in het dierenrijk: kleurenpracht onder waterIedereen die wel eens boven een tropisch rif is gaan snorkelen of duiken heeft de enorme diversiteit gezien. Tal van gek…
De Neontetra (Paracheirodon innesi)De neontetra is een een tropische vis die makkelijk te houden is in een aquarium. Vaak worden deze vissen gehouden door…

Wat is het verschil tussen een duizendpoot en miljoenpoot?Wat is het verschil tussen een duizendpoot en miljoenpoot?De duizendpoot en miljoenpoot lijken veel op elkaar. Het zijn beide geleedpotigen en hebben een groot aantal poten. Vaak…
Het leven van de verschillende dieren op AntarcticaHet leven van de verschillende dieren op AntarcticaOp Antarctica (de Zuidpool) komen over het algemeen andere diersoorten voor dan op de Noordpool. Hiernaast bestaan er ve…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Diego Torres, Pixabay
  • http://www.allesoverratten.nl/kleuren_en_variaties/kleuren/agouti/index.php
  • https://en.wikipedia.org/wiki/Satin_bowerbird
  • http://www.nationalgeographic.nl/artikel/hoe-kameleons-van-kleur-veranderen
  • Afbeelding bron 1: Pezibear, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Skeeze, Pixabay
  • Afbeelding bron 3: Amandad, Pixabay
  • Afbeelding bron 4: ADD, Pixabay
Bembi (500 artikelen)
Gepubliceerd: 29-02-2016
Rubriek: Dier en Natuur
Subrubriek: Dieren
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.