Help, mijn kip is broeds

Een broedse kip kan behoorlijk vervelend zijn. De kip legt namelijk geen eieren en verzwakt behoorlijk door het broeden. Sommige kippen zijn zo hardnekkig broeds dat ook niks lijkt te helpen. Toch is het van groot belang om de broedse kip goed in de gaten te blijven houden. Doet men dit niet, dan bestaat namelijk de mogelijkheid dat de kip zichzelf dood zal broeden...

Waarom wordt een kip broeds

Een kip wordt van nature broeds om zich voort te planten. Een ei heeft ongeveer drie weken nodig om uitgebroed te worden. Dit kan alleen bij voldoende hoge temperaturen, daarom is het van belang dat de kip de eieren warm houdt door erop te broeden. Het ene ras zal vaker en hardnekkiger broeds zijn dan het andere ras. Zo is bijvoorbeeld de Rhode Island Red bijna nooit broeds, maar is een Wyandotte veel vaker broeds. De broedsheid bij een kip wordt veroorzaakt door hormonen. In de hypofyse wordt het hormoon prolactine aangemaakt. Er zijn verschillende factoren die de aanmaak van dit hormoon kunnen beïnvloeden. Een belangrijke factor is de temperatuur. Bij hogere temperaturen worden de kippen sneller broeds. Daarnaast heeft het zien van eieren een positieve invloed op de aanmaak van dit hormoon. Ook zullen kippen elkaar aansteken met hun broedsheid. Als er een kip broeds is zullen de andere kippen dit vaak ook sneller worden. De aanwezigheid van een haan heeft geen invloed op de aanmaak van het hormoon. Kippen worden dus net zo makkelijk broeds als er geen haan in de buurt is geweest.

Kenmerken van broedsheid

Een broedse kip heeft een afwijkend gedrag en kan er anders uitzien. Aan de volgende eigenschappen kan men een broedse kip herkennen:

• Ze laat de vleugels hangen.
• Ze houdt zich vaak afzijdig van de andere kippen.
• Als er iemand in de buurt komt, zet ze haar veren op, schreeuwt of begint te pikken. Dit doet ze om haar eieren te beschermen.
• Ze maakt kloek-geluiden.
• Ze heeft vaak een kale plek op de borst om de eieren goed te kunnen verwarmen.
• Ze zal eieren die voor haar neus liggen met haar snavel onder haar buik duwen.
• Ze zal niet veel van het nest afkomen.
• De kam van een broedse kip is bleker om zich zo onaantrekkelijk voor een haan te maken.
• Ze legt geen eieren.

Het broeden op eieren kost voor een kip veel energie. Doordat de kip nauwelijks van het nest afkomt zal de kip weinig eten en drinken. Een kip zal hierdoor sterk kunnen vermageren. Er zijn zelfs kippen die zichzelf dood broeden.

Gewenst of ongewenst broeds

Er kan onderscheid gemaakt worden tussen gewenst en ongewenst broedse kippen. Als de kip broedt op bevruchte eieren en het de bedoeling is dat de kip kuikentjes zal uitbroeden, dan is de broedsheid gewenst. Men dient dan vooral de kip met rust te laten en te zorgen voor voldoende schoon drinkwater en voer. Als kuikentjes niet gewenst zijn, of de kip broedt op onbevruchte eieren, dan is de broedsheid vaak ongewenst. Het zal de kip namelijk onnodig veel uitputten. Daarbij zal de kip tijdens de broedsheid geen eieren leggen. Broedsheid bij een kip kan behoorlijk hardnekkig zijn. Vaak is het zo dat als de kip al een langere tijd broeds is, de broedsheid ook hardnekkiger is. Deze zal ook vaak niet na drie weken, de normale broedduur, ophouden. Sommige kippen blijven broeden totdat de eieren uitkomen, en dat zal bij onbevruchte eieren nooit gebeuren. Bij hardnekkig broedse kippen is het weghalen van de eieren vaak niet genoeg om de kip te laten stoppen met broeden. De kippen zullen ook zonder eieren verder gaan met broeden. Een kip heeft in deze periode namelijk maar een doel: broeden, broeden en nog meer broeden.

Wat te doen met een ongewenste broedse kip

Er zijn twee dingen die je kunt doen met een ongewenst broedse kip: de kip haar gang laten gaan en wachten totdat het broeden vanzelf ophoudt, of de kip proberen broeds af te maken. In het eerste geval is het belangrijk om de kip elke dag van het nest te halen zodat de kip even kan eten, drinken en scharrelen. Het is niet te zeggen hoelang het zal duren voordat de kip klaar is met broeden. Zoals eerder gezegd kan dit heel lang duren. Om doodbroeden te voorkomen is het dus van groot belang dat de verzorger de kip goed in de gaten houdt. In het tweede geval kan de verzorger een aantal methodes gebruiken om de kip van het broeds zijn af te helpen. In sommige gevallen zal dit snel gaan, maar bij hardnekkige broedsheid zal het veel energie kosten om de kip van het nest te krijgen.

Methodes om een kip broeds af te maken

Methodes om een kip broeds af te maken verschillen van milde en eenvoudige methodes tot meer hardhandige en minder vriendelijke methodes. Welke methode het beste is voor de kip hangt af van de broedsheid van de kip. Kippen die pas kort broeds zijn kunnen hier vaak met eenvoudige en vriendelijkere methodes vanaf geholpen worden. Kippen die al enige tijd broeds zijn of bepaalde rassen die hardnekkig broeds zijn, hebben vaak wat meer hardhandige methodes nodig. Als een vriendelijke methode niet blijkt te werken kan men altijd overstappen naar een meer hardhandige methode. Over het algemeen geldt wel dat het voor de welzijn van de kip geen kwaad kan om de kip broeds af te maken. Hieronder worden een aantal methodes genoemd.

De kip regelmatig van het nest afhalen

Door de kip vak van het nest af te halen verstoor je de kip bij het broeden. Ook zal de temperatuur van de kip dalen wat de aanmaak van het broedhormoon verminderd. Deze methode is vrij eenvoudig en dier vriendelijk, maar zal niet werken bij hardnekkig broedse kippen.

Het afsluiten van het legnest

De kip kan hierdoor niet meer gaan broeden op haar nest, maar eventueel andere kippen kunnen nu ook geen ei meer leggen. Zorg bij deze methode dus wel dat de andere niet broedse kippen wel toegang tot het legnest hebben. Bij deze methode bestaat er wel een kans dat de broedse kip een ander plekje kan gaan zoeken om te broeden. Houd dus ook de broedse kip goed in de gaten, vooral als deze vrij rondlopen.

Het achterwerk van de kip in een emmer koud water dompelen

Deze methode is vooral bedoeld om de temperatuur van de kip te laten dalen. Dit heeft een negatieve invloed op de aanmaak van het broedhormoon, waardoor de kip kan gaan stoppen met broeden. Deze methode vinden de meeste kippen minder prettig en het heeft niet altijd het gewenste effect.

De kip afsluiten in een kaal hok

In het geval van echt hardnekkig broedse kippen is dit de meest effectieve methode. Zorg ervoor dat de kip geen mogelijkheid heeft om te gaan broeden en geef de kip vers eten en drinken. Als er geen hok ter beschikking is kan een lege doos ook volstaan.

De kip opsluiten met een haan

Een haan zal de hele tijd achter de hen aangaan, waardoor broeden onmogelijk wordt.

Lees verder

• Je kip eieren laten broeden
• Zo legt je kip veel eieren
• Planten voor in het kippenhok
• Gezond voer voor de scharrelkip
• Help, mijn kip stopt met broeden