Waarom plast mijn kat in huis en wat doe ik er tegen?

Het gebeurt vaker dan je denkt: je kat/poes plast of sproeit in huis. En dan? Wat kun je ertegen doen? Je kat/poes heeft altijd een reden om het plas/sproeigedrag te vertonen en zal dit nooit uit wraak of boosheid doen. Om erachter te komen wat je kat/poes je precies wil vertellen zul je nauwkeurig het gedrag van je kat in de gaten moeten houden, maar ook je eigen gedrag (en die van de medebewoners) tegenover je kat.

Gedragsprobleem of medisch?

Het allereerste wat je moet doen is uitvinden of het een medisch probleem is of een gedragsprobleem. Is het namelijk een medisch probleem, dan is het zaak je kat/poes naar de dierenarts te brengen. Er zijn een aantal symptomen om erachter te komen of het probleem medisch is. Is er sprake van een gedragsprobleem dan zijn er ook een aantal mogelijkheden om dit op te lossen en in het uiterste geval zal het nodig zijn om iemand in te schakelen die gespecialiseerd is in kattengedrag en de therapie ervan.

Sproeien of plassen

Beide het plasgedrag en het sproeigedrag zijn kenmerken van een medisch probleem of een gedragsprobleem. Om een en ander goed aan je huisdier te kunnen beschrijven is het belangrijk om er allereerst achter te komen of je kat/poes plast of sproeit.

Sproeien

Er is sprake van sproeien wanneer je kat/poes urineert/je urine tegenkomt op verticale oppervlakken (muren, deuren, of zelfs meubilair). Sproeigedrag komt het meeste voor bij mannetjes, maar vrouwtjes kunnen dit gedrag ook vertonen. Is er sprake van sproeigedrag dan kan het in een enkel geval helpen om een kat/poes te steriliseren. Als een kat/poes niet is gecastreerd/gesteriliseerd dan vertoont het vaak territoriaal gedrag wat zich uit in sproeien. Dit komt zelfs vaker voor wanneer er in het huis meerdere katten/poezen leven.

Plasgedrag

De kat/poes urineert in kleine of grotere hoeveelheden op horizontale oppervlakken zoals vloeren, tegels, banken en in het ergste geval ook bedden. In veel gevallen is er sprake van een medisch probleem als een kat of poes kleinere hoeveelheden urine plast.

Urineweg-infectie/blaasontsteking

Een urineweg-infectie cq. Blaasontsteking komt in de meeste gevallen voor bij poezen, poezen zijn meer vatbaar voor dit soort ontstekingen. Wanneer er sprake is van een urineweg-ontsteking dan zul je kleine druppeltjes plas vinden op meerdere plekken in het huis, vaak in de hoeken. Is dit het geval, probeer dan de urine te verzamelen en laat het door een huisarts controleren. Urine opvangen is niet makkelijk, dus je kunt het beste even langs je dierenarts gaan om te vragen hoe je dit het beste kunt doen. Vaak geven ze je plastic injectie-spuiten mee om plas op te zuigen. Bewaar deze in een plastic zakje. De hoeveelheid hoeft maar uit een paar druppeltjes te bestaan om een resultaat te krijgen bij de dierenarts.

Voedsel

In principe kun je je kat elk soort voedsel geven, maar het kan zijn dat je kat van bepaalde soorten brokken een blaas/urineweg-infectie oploopt. Dit kan vooral het geval zijn wanneer je ineens van merk brokken verandert. Niet alleen heeft je kat/poes een bepaalde voorkeur, het kan ook gevoelig zijn voor bepaalde bestanddelen in de brokken. Vaak wordt gedacht dat een infectie vaker voorkomt wanneer men goedkoop voedsel geeft dan duurder (A-merk) voedsel, maar dit is niet het geval. Het is in dit geval echt afhankelijk van je kat zelf.

Onzindelijkheid en stress

In de meeste gevallen heeft sproeigedrag bij een kat/poes te maken met onzindelijkheid en/of stress, ook al is dit niet altijd het geval. Wanneer een kat/poes sproeit is het daarom altijd een goed idee om je kat/poes in de gaten te houden en eventueel te laten onderzoeken door een dierenarts als je er niet gerust op bent dat het te maken zou kunnen hebben met onzindelijkheid en/of stress. Er kan namelijk sprake zijn van een blaasontsteking of blaasgruis. Wat je nooit moet doen bij onzindelijkheid en stress is de kat/poes straffen voor het plassen. Als een kat plast of sproeit, dan heeft dit altijd een reden, en aangezien je kat niet kan praten is het aan jou om uit te vinden wat de oorzaak is. Met straffen verhelp je het probleem niet, maar kun je het probleem juist verergeren omdat je kat meer gestrest zal zijn.

Onzindelijk

Vaak denkt men dat een kat alleen onzindelijk is, wanneer het niet weet waar en/of hoe zijn behoefte moet doen. Een kat kan echter ook onzindelijk zijn wanneer het wel weet waar de kattenbak is, maar deze gewoon niet gebruikt/wil gebruiken. Katten en poezen kunnen dus ook na een aantal jaren ineens onzindelijk worden. Is je kat net nieuw in huis, dan kan het zijn dat je kat gewoon getraind moet worden om de kattenbak te gebruiken of misschien sproeit het wel omdat het overal zijn geur wil markeren in het huis. Er zijn verschillende manieren en hulpmiddelen om je kat ook hierin te trainen.

Stress

Wanneer je kat/poes wel weet waar en wat de kattenbak is, maar er ineens geen gebruik van besluit te maken en het daarom maar op de vloeren en/of muren zijn behoefte gaat doen, dan zal er waarschijnlijk sprake zijn van stress. De oorzaken van stress kunnen verschillen zijn en er zullen daarom ook verschillende oplossingen zijn. Toch zijn stress problemen bij een kat/poes niet altijd makkelijk op te lossen. In het ergste geval heeft je kat een gedragstherapie nodig om zich weer beter te voelen. Oorzaken van stress kunnen zijn:

• Een andere kat/poes (of ander dier) in huis
• Een verhuizing cq verandering van locatie
• Een geboorte/sterfte in de familie (van een dier of mens)
• (Te vaak) gestraft worden
• Teveel katten in huis
• Niet goed overweg kunnen met de andere kat/poes

De kattenbak

Vaak wordt de conditie van de kattenbak onderschat, maar weet dat veel van de onzindelijkheids- en stressproblemen juist komen doordat er niet goed wordt nagedacht over het hoe-wat-waar van de kattenbak van je kat/poes. Hier een checklist hoe je kattenbak(en) situatie zou moeten zijn:

• Per kat moet je één kattenbak hebben en het liefst zelfs één extra. Voor elke kat die er bij komt, dus één kattenbak meer.
• Maak de kattenbak in ieder geval één maar liefst twee keer per week schoon met nieuw kattenbak en een sopje om de bak schoon te maken. Heb je meerdere katten, schep dan ook één keer per dag de drollen uit de kattenbak.
• Qua kattenzand kan het zijn dat je kat/poes voorkeur heeft, als je kat/poes plas/sproei problemen heeft buiten de bak dan zou het kunnen zijn dat je kat je kattenzand niet fijn vindt. Probeer in dat geval een andere samenstelling/merk.
• Plaats je kattenbak niet dichtbij de eten- en drink bak. Een kat/poes wil niet plassen/poepen dichtbij zijn eten/drinken.
• Probeer eens af te wisselen met het deksel op de kattenbak of er juist niet op. Sommige katten/poezen vinden een deksel wel fijn, anderen weer niet.
• Plaats kattenbakken op plaatsen waar het rustig is en niet waar veel mensen langs lopen.

Schoonmaken en geurvrij maken van de plas-plek

De grootste ergernis bij het plassen buiten de kattenbak is dat het vies ruikt maar ook dat het niet altijd makkelijk schoon te maken is en ook niet makkelijk geurvrij te maken is. Heb je pech, dan plast je kat op een oppervlakte waar de urine meteen in de vloer/stof trekt. De urine van poezen ruikt ook sterker dan de urine van mannetjes dus bij poezen is het nog vervelender.

Wat je niet moet doen

Het eerste wat je denkt is er met de allesreiniger overheen om het schoon te maken en dan met een geurspray om de geur te maskeren. Deze oplossing werkt niet, misschien dat je de geur eventjes niet ruikt, maar dit is maar even. De geurspray gaat weg en je ruikt de urinelucht dan weer. Bovendien kun je het nog zo goed maskeren; iemand die van buiten naar binnen komt ruikt het waarschijnlijk toch wel. Met allesreiniger schoonmaken of met een ander middeltje met een geurtje erin helpt ook niet, want de kat zal dat andere geurtje (bv. verfrisser/parfum) niet lekker vinden en er juist weer overheen plassen. Anderzijds helpt allesreiniger ook niet omdat de kat/poes de urinegeur wel blijft ruiken en dus daar ook blijft plassen.

Wat je wel kunt doen

De bedoeling is dus dat de urineplek zo wordt schoongemaakt dat de vlek weg is en dat de geur voor jou alsmede je kat/poes niet meer te ruiken is. Gebruik daarom een sopje van biotex of soda om de vlek schoon te maken en reukvrij te maken. Mocht de urine al in de vloeroppervlakken of stoffen ingetrokken zijn dan kun je bij de dierenspeciaalzaak/dierenartspraktijk een middeltje kopen dat Urine-off heet om deze niet alleen geurvrij te maken maar ook om de kat te laten weten dat hij/zij daar niet mag zitten. Helaas werkt dit laatste middeltje niet bij elke kat/poes.

Medicijnen?

Er zijn bepaalde medicijnen die je kat kunnen kalmeren en die tegen stress kunnen helpen, maar hiervoor moet je altijd een afspraak maken met je dierenarts die mee kan denken. Er zijn producten zoals Feliway, die je in de winkel kunt kopen. Dit schijnt te helpen bij katten die plassen vanwege stressproblemen.

Gedragsproblemen

Als je hebt kunnen uitsluiten dat je kat/poes een medisch probleem hebt, en je alles hebt geprobeerd om je kat van de stress af te helpen, dan kan het zijn dat je kat/poes een gedragsprobleem heeft dat een oorzaak heeft dat je niet zo makkelijk zelf kunt oplossen met de bovenstaande tips en trucs. In dit geval zou je een gedragstherapeut voor katten moeten inschakelen. Zij kunnen met je meedenken en een plan opstellen om jou en je kat verder te helpen. Vraag hierbij ook de dierenarts of zij iemand weten of aanbevelen.