Vitaminen- en mineralentekorten in ruwvoer (hooi)

Krijg mijn paard genoeg vitaminen en mineralen binnen? Ook als ze alleen hooi eten? Of als ze alleen buiten op de wei lopen? Wanneer is bijvoeren van vitaminen en mineralen nodig en bij welke vitaminen en mineralen ontstaat er in het algemeen snel een tekort? Allemaal vragen die soms moeilijk te beantwoorden zijn. Ieder paard is immers anders en heeft andere behoeftes. Maar er zijn wel een aantal richtlijnen.

• Algemeen
• Hooianalyse
• Gemiddelde waardes van vitaminen en mineralen
• Welke tekorten komen er vaker voor?

Algemeen

De laatste jaren is er een trend om het verzorgen van paarden zo natuurlijk mogelijk te houden. Geen ijzers, geen dekens en ook geen krachtvoer. Hoe slim is dit? Kunnen alle paarden nu echt alleen op gras en hooi rondkomen? Om deze vragen te beantwoorden heb je helaas heel veel informatie nodig over de inhoudsstoffen van het hooi en het gras. Hoe is het gras bemest, op welke grondsoort staat het gras, welke grassoort? Al dat soort informatie speelt een rol. Voor hooi geldt dan ook nog eens dat meespeelt op welk tijdstip van de dag het hooi gemaaid is, of het nat is geworden tijdens het droogproces, welk weer het was toen er gemaaid was. Kortom, bepalen wat en hoeveel voedingsstoffen er in het hooi en gras zit is ontzettend moeilijk.

Hooianalyse

Nu is er een mogelijkheid om het hooi te laten testen onder andere bij het BLGG of via biomentor. Bij zo'n onderzoek worden dan onder andere het gehalte aan eiwitten, droge stof, energie maar ook een aantal vitaminen en mineralen bepaald. Dan is gelijk veel duidelijker of het hooi inderdaad voldoende bevat voor je paard. De kosten voor zo'n hooianalyse zijn echter vaak tamelijk hoog (boven de 70 euro, anno 2017). Waarbij veel mensen die hun paarden aan huis hebben staan vaak maar beschikken over een kleine hooiopslag, met als gevolg veel wisselende partijen aan ruwvoer (hooi of voordroog). Dan is een analyse van het hooi vaak geen optie.

Gemiddelde waardes van vitaminen en mineralen

Helaas kan men aan hooi of voordroog niet zien hoeveel mineralen of sporenelementen erin zitten. Gelukkig bestaan er ook tabellen met gemiddelde hooi en voordroogwaardes. Die geven een inzicht in de meeste waardes aan vitaminen en mineralen. Let dus wel op, dit zijn gemiddelde waardes! Er kunnen in het eigen hooi dus afwijkende waardes zitten, die kunnen zorgen voor tekorten of juist overschotten.

Voedingswaarde van een gemiddelde kwaliteit hooi en kuilgras voor paarden per kg product (1*)

Welke tekorten komen er vaker voor?

Als men geen krachtvoer bijgeeft (dus muesli of brok) - waarin vitaminen en mineralen zijn toegevoegd - en je paard dus enkel op gras en hooi leeft kan men er grofweg gezegd vanuit gaan dat gras en/of hooi enige tekorten bevat. Gewoon omdat de Nederlandse bodem behoorlijk is uitgeput met name de sporenelementen. En ook omdat er in het hooi enkele vitaminen verloren gaan na een aantal maanden. Paarden kunnen dan vage klachten krijgen zoals een slechte vacht, verminderde weerstand of mindere prestaties.

Vitaminen

In de zomer krijgt een paard voldoende vitamine A en E binnen via het gras wat hij/zij eet. Maar het hooi gaat al minder vitamine A bevatten in de loop der maanden. Als de paarden in de winter niet op de wei mogen en het hooi al minder vitamine A gaat bevatten, dan is aanvulling ervan wellicht een goed idee. Ook al omdat parasieten grote hoeveelheden vitaminen en mineralen verorberen. Paarden kunnen in de zomer wel een voorraad vitamine A opslaan, maar hoe later in de winter hoe kleiner die voorraad wordt. Ook bevat hooi niet veel vitamine E. Een vitamine o.a. van belang voor de weerstand. Dus aanvulling hiervan in de winter is een aanrader.

Mineralen

Verder is bekend dat hooi en gras vaak tekorten kan opleveren aan koper, zink en selenium. Zelfs bij hooi met gemiddelde waardes kunnen al tekorten aan deze stoffen ontstaan. Indien het hooi lage gehaltes bevat van deze stoffen lopen de tekorten alleen maar op. Kopertekort bij paarden komt helaas bijvoorbeeld zeer veel voor en ook zinktekort is een veel voorkomend probleem bij paarden.

Kortom, het is maar de vraag of paarden daadwerkelijk op alleen gras en hooi kunnen rondkomen qua vitaminen en mineralen. Veel daarvan hangt af van het weidebeheer (bemesting!) en tekorten in de bodem. Wil men zeker weten of je paard tekorten heeft laat dan een hooianalyse doen of een bloedonderzoek naar vitaminen en mineralen. Twijfel je, dan is het een goed idee om vitaminen en mineralen bij te voeren. Dat kan d.m.v. krachtvoer, maar er zijn tegenwoordig ook meerdere vitaminen en mineralen supplementen (poeders of brokjes) die je zo uit de hand kan bijvoeren.