De oleander is een mediterrane bloeier in Nederland

Een prachtig bloeiende kuipplant in Nederland en België die zijn oorsprong heeft in de gebieden rond de Middellandse zee. Wie heeft de mediterraanse plant niet gezien in landen als Spanje, Griekenland, Turkije of Mallorca? De bermen met roze tot rode bloemen in de zomer zijn niet te missen. Een zoetige geur verspreidend en een prachtige achtergrond voor een vakantiefoto. In Nederland bloeit de plant de hele zomer lang tot ver in het najaar. De plant is in Nederland echter niet winterhard en vorst wordt verdragen tot -5 graden.

• De herkomst
  
• Oleander in Nederland
• De oleander en de winter
• Na de winter
• De snoei van een oleander
• Giftig
• Insectenkiller

De herkomst

Nerium oleander wordt in de volksmond afgekort tot oleander. De oleander vindt zijn oorsprong in de gebieden rond de Middellandse zee en is een mediterrane bloeier. Een liefhebber van veel warmte en zon, is de oleander. Te vinden op stenige grond, overstroomde oevers en in periodieke droge beekbeddingen. Daar kan de oleander wel tot vier a vijf meter hoog worden. Bloeien doet hij de hele zomer door tot ver in het najaar. Een overweldigende gloed van roze- rode bloemen.

Oleander in Nederland

In Nederland hebben we een zeeklimaat en zal de oleander in de volle grond het niet doen als plant van zon en warmte. Wel kan de oleander het als kuipplant in ons land heel goed doen. Wanneer de zomer warm en zonnig is zal ook de oleander volop bloeien. Met een weelderige bloei van de oorspronkelijk roze bloemen. Door kruisingen is tegenwoordig de keuze bij de tuinder erg groot. In het voorjaar zijn oleanders te koop met witte bloemen, rode of gele, zowel enkelbloemig als dubbelbloemig. Ook is het mogelijk om een oleander de winter door te krijgen.

De oleander en de winter

In Nederland houden we de oleander als kuipplant. Op terras of balkon kan de plant zo’n twee meter hoog worden. De oleander is niet winterhard maar een beetje vorst kan de oleander verdragen. Op een beschutte plek tot -5 °Celsius overleeft de oleander. Oudere en sterkere planten verdragen lichte vorst beter, dan de net in het voorjaar gekochte oleander. Bij voorspelde vorst kan de oleander ook snel even naar een vorstvrije plek (schuur of veranda) verplaatst worden. Maar de pot is meestal zwaar en wijzer is het dan ook de kuipplant, vanaf ongeveer begin november naar de overwinteringsplek te verplaatsen. De ruimte moet licht en koel zijn en niet onder het vriespunt komen. Bij strenge vorst moet de ruimte dan ook verwarmt kunnen worden. In de winter heeft de oleander weinig water nodig maar de kluit mag niet uitdrogen.

Na de winter

Wanneer het staartje van de winter erg zonnig en zacht is, mag de plant besproeit worden (preventief tegen spint) of wanneer de pot niet te zwaar is, even naar buiten maar wel ’s avonds weer naar binnen. Wanneer de temperatuur langdurig in de dubbele cijfers zit (april, mei), is de tijd daar, om de oleander te verpotten en buiten te zetten. Jonge oleanders worden elke jaar verpot en de oudere planten om de drie á vier jaar. Ververs bij oudere planten wel de bovenste grondlaag. De oleander heeft graag een luchtige grond met een basis van een vaste kleiachtige grond die het water tijdens droogte vast kan houden. Voeg er een extra dosis langzaam werkende meststoffen aan toe en herhaal dit na ongeveer drie maanden nogmaals in de zomer. Wanneer het warme dagen zijn heeft de oleander veel water nodig. Giet bij voorkeur ‘s morgens en ’s avonds. Plaats een schotel onder de pot, die het overtollige water opvangt en langzaam laat verdampen door de zon. Vul de gieter weer met water voor de volgende gietbeurt, zodat het water opgewarmd is. Bij regenachtig weer zal de oleander minder water verdampen. Zaak is het om te zorgen voor een goede afwatering. Dat het regenwater weg kan. Bij teveel water wat niet weg kan is de kans op wortelrot groot en op geel blad.

De snoei van een oleander

Een oleander hoef je eigenlijk niet te snoeien. Wanneer de plant te groot wordt haal je de grote takken weg. Wanneer een plant in het midden te vol is haal je daar takken weg om de plant weer lucht te geven. De uitgebloeide bloemen drogen van zelf in, zodat je ze weg kunt halen. De plant kan dan volgend jaar op dezelfde tak weer bloemen geven. Was altijd na het bezig zijn met een oleander (ook bij tuinhandschoenen), je handen. De oleander is namelijk giftig!

Giftig

De oleander is giftig. De bladeren, stengel en bloemen bevatten een giftig melksap voor mens en dier. Een helder, beetje melkachtig en plakkerig sapje. Een bitter en naar rotte citroenen smakend sapje. Bij inname van bepaalde hoeveelheden kan dit toxisch melksap schade berokkenen en mogelijks zelfs leiden tot de dood. Hoe mooi een bloeiende oleander ook is, deze is dus niet geschikt op een terras of balkon, bij jonge kinderen en/of huisdieren.

Insectenkiller

Ook de insecten moeten veel moeite doen om de nectar van de oleander er uit te zuigen. De meeldraden van de oleander groeien namelijk over de stempel. Alleen insecten met een lange tong kunnen de honing bereiken. De lange tong moet dan met een ruk teruggetrokken worden en dan nog kunnen vooral de zwakke insecten dit weleens niet kunnen overleven. Insecten als een nachtvlinder. Maar wanneer het wel lukt dan is de beloning ook een flinke hoeveelheid stuifmeel. De voor Nederland zeer zeldzame oleanderpijlstaartvlinder (nachtvlinder) heeft zelfs de oleander als waardplant.