Hersengrootte en de relatie tot gedrag

Zoogdieren hebben in vergelijking tot hun lichaam grote hersenen, maar ook tussen verschillende soorten zoogdieren zit een groot verschil in de hersenen. Heeft dit invloed op het gedrag?

Verschillen in het brein tussen zoogdieren

In vergelijking tot andere dieren hebben de primaten (zoogdieren) grotere hersenen dan bij hun lichaamsgrootte wordt verwacht. Echter is er ook tussen de verscheidene zoogdieren verschil te vinden. Deze verschillen zijn bijvoorbeeld gekoppeld aan de grootte van het brein, maar ook aan de structuur. Er werd aangenomen dat de grootte van de hersenen gerelateerd is aan de grootte van het lichaam. De hersenen van de mens zijn dan ook groter dan die van bijvoorbeeld een chimpansee. Echter gaat deze regel niet geheel op, relatief gezien. Het menselijk brein is meer dan drie keer de grootte van het brein van een andere primaat die dezelfde lichaamsgrootte heeft. Het menselijk brein is ongeveer vijf keer groter dan dat van een aap van dezelfde lichaamsgrootte. Het verschil in grootte van het brein verschilt veel tussen de zoogdieren, het verschil tussen en mens en chimpansees is bijvoorbeeld vele malen groter dan het verschil tussen een chimpansee en een mol. Terwijl het verschil in lichaamsgrootte tussen en chimpansee en een mol vele malen groter is dan dat tussen een chimpansee en een mens.

Relatieve grootte van het brein in relatie tot complex gedrag

Toename van de relatieve grootte van het brein wordt in relatie gebracht met toename van complex gedrag. Om te kunnen begrijpen wat deze toename van complex gedrag nou inhoud is het van belang om te bedenken welke delen van het brein groter zijn geworden of beter zijn ontwikkeld. Hierbij gaat het vooral om één specifiek deel in de frontale lob: de prefrontale cortex. Dit gedeelte van de hersenen is bij een mens vijf keer zo groot dan bij een chimpansee. Dit blijft het geval als je in acht neemt dat de menselijke cortex over het algemeen groter is, ook dan neemt de prefrontale cortex bij de mens meer dan twee keer zoveel ruimte in dan bij een chimpansee. Ook bij de temporale lob is een groot verschil te bemerken. Deze lob is betrokken bij taalprocessen en is vier keer zo groot bij de mens dan bij een chimpansee.

Verschillen in intelligentie en relatieve grootte van het brein

Mentale capaciteit en verschillen in intelligentie zijn gerelateerd aan de relatieve grootte van het brein. Bijvoorbeeld bovengenoemde zoogdieren: de mol, de chimpansee en de mens. De mol leidt een simpel leven op zoek naar zijn voedsel onder de grond. De chimpansee daarentegen leidt al een complexer leven, hij maakt simpele gereedschappen, leren simpele gebaren en heeft een sociaal leven. Echter blijft het gat tussen de chimpansee en de mens groot. Het menselijk brein moet dus ingewikkeldere en additionele capaciteiten bevatten dan dat van een chimpansee. Hierbij speelt de prefrontale cortex weer een rol , deze is veel groter bij de mens. De prefrontale cortex heeft te maken met het functioneren van de rede en planning. Door de grootte van de temporale lob is ook het taalvermogen van de mens groot.